شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز پنج‌شنبه، اول آذرماه، با صدور قطعنامه‌ای برای دومین بار در پنج ماه گذشته، ایران را به دلیل عدم همکاری کامل با این نهاد محکوم کرد.
این قطعنامه که از سوی فرانسه، آلمان و بریتانیا پیشنهاد شده و با حمایت ایالات متحده به تصویب رسید، از ایران خواسته است پاسخ‌های روشن و فوری در خصوص منشأ ذرات اورانیوم کشف‌شده در دو سایت اعلام‌نشده ارائه کند. این دو مکان در جریان تحقیقات آژانس شناسایی شده‌اند.
نتایج رأی‌گیری شورای حکام
براساس گزارش‌های دیپلماتیک، در این رأی‌گیری ۱۹ کشور از ۳۵ عضو شورای حکام رأی مثبت دادند. در مقابل، روسیه، چین و بورکینافاسو به قطعنامه رأی مخالف دادند و ۱۲ کشور رأی ممتنع دادند. یک کشور نیز در رأی‌گیری شرکت نکرد.
هم‌زمانی با تحولات سیاسی آمریکا
این قطعنامه در شرایطی صادر شده که هم‌زمان با احتمال بازگشت دونالد ترامپ به ریاست‌جمهوری آمریکا، نگرانی‌ها از تشدید تنش‌ها میان تهران و واشنگتن افزایش یافته است. ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری خود سیاست «فشار حداکثری» را علیه ایران اجرا کرد و در سال ۲۰۱۸ آمریکا را از توافق هسته‌ای (برجام) خارج کرد.
واکنش ایران و هشدار مقامات تهران
تهران پیش از تصویب قطعنامه هشدار داده بود که هرگونه اقدام علیه ایران با پاسخ قاطع روبه‌رو خواهد شد. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، این قطعنامه را «غیرسازنده» و مخل تعاملات فنی با آژانس دانست و از کشورهای عضو خواسته بود با این پیشنهاد مخالفت کنند.
نگرانی قدرت‌های غربی از سطح غنی‌سازی ایران
تروئیکای اروپایی در بیانیه‌ای پیش از رأی‌گیری، از گسترش ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران تا سطح ۶۰ درصد ابراز نگرانی کردند. آنها تأکید کردند که این میزان غنی‌سازی، ۳۲ برابر بیشتر از محدودیت تعیین‌شده در برجام است. همچنین، به نصب سانتریفیوژهای پیشرفته در تأسیسات هسته‌ای نطنز اشاره شد که به افزایش ظرفیت غنی‌سازی منجر شده است.
اقدامات ایران زیر ذره‌بین آژانس
آژانس در گزارش محرمانه‌ای که اوایل هفته جاری منتشر شد، اعلام کرد که ایران محدودیت‌های بین‌المللی را نقض کرده و ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را به سطحی نزدیک به کاربرد نظامی رسانده است. همچنین ایران دسترسی بازرسان به برخی سایت‌های کلیدی را محدود کرده است.
تأکید بر ضرورت همکاری ایران
قدرت‌های غربی خواستار بازگشت فوری ایران به تعهدات برجامی، توقف غنی‌سازی در سطح بالا و اجرای پروتکل الحاقی شدند. آنها تأکید کردند که اقدامات اخیر ایران تهدیدی برای امنیت بین‌المللی است و جامعه جهانی باید برای جلوگیری از توسعه سلاح‌های هسته‌ای توسط ایران قاطع عمل کند.
چشم‌انداز تنش‌ها
با ادامه کاهش همکاری ایران با آژانس و افزایش تنش‌ها، مسیر دستیابی به توافق دیپلماتیک یا کاهش اختلافات بیش از پیش دشوار شده است. تصویب این قطعنامه، نشانه‌ای از فشارهای بیشتر بر تهران و احتمال پیچیده‌تر شدن روابط ایران و جامعه جهانی است.
