گزارش تازهای از آژانس بینالمللی انرژی اتمی که نسخهای از آن در اختیار خبرگزاری آسوشیتدپرس قرار گرفته، از افزایش نگرانکننده میزان ذخایر اورانیوم با غنای بالا در ایران خبر داده است. بر پایه این سند محرمانه، ایران تا نیمه ماه مه، بیش از ۴۰۸ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصد ذخیره کرده است؛ سطحی که تنها یک گام تا آستانه تسلیحاتی فاصله دارد.
این رقم نسبت به گزارش قبلی در ماه فوریه، افزایشی ۱۳۴ کیلوگرمی، معادل حدود ۵۰ درصد داشته است. چنین جهشی در حجم مواد حساس هستهای، در حالی رخ میدهد که ایران تنها کشور فاقد سلاح هستهای است که در حال غنیسازی اورانیوم در این سطح است.
با وجود تأکید مقامات جمهوری اسلامی بر صلحآمیز بودن برنامه هستهای، آژانس در گزارش جداگانهای همکاری تهران با فرآیندهای نظارتی را “نابسنده و نگرانکننده” توصیف کرده است. به گفته ناظران، ایران نهتنها درباره آثار اورانیوم کشفشده در سایتهای اعلامنشده پاسخ روشنی ارائه نکرده، بلکه با پاکسازی این محلها، فرآیند راستیآزمایی را مختل کرده است.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، بار دیگر از ایران خواسته که به شکل کامل و مؤثر با این نهاد بینالمللی همکاری کند. او تأکید کرده است که در شرایط فعلی، پاسخندادن ایران به سؤالات کلیدی، نقض تعهدات پادمانی تلقی میشود.
این گزارش در حالی منتشر شده که برخی منابع از رایزنیهای غیرمستقیم میان تهران و واشینگتن برای دستیابی به توافقی محدود در هفتههای اخیر خبر دادهاند. با این حال، مقامات ایرانی تأکید کردهاند که بدون لغو کامل تحریمها و تضمین ادامه فعالیتهای هستهای، هیچ توافقی در کار نخواهد بود.
در سوی دیگر، دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا که تلاش دارد در دوره جدید خود پرونده هستهای ایران را مدیریت کند، گفته است که هنوز به حصول توافق در آیندهای نزدیک امیدوار است. او با لحنی دیپلماتیک اما هشدارآمیز گفته: «ایران نمیخواهد منفجر شود، آنها ترجیح میدهند توافق کنند.»
در این میان، برخی گزارشها حاکی از آن است که کشورهای غربی در حال تدارک قطعنامهای علیه ایران در شورای حکام آژانس هستند. اگر این قطعنامه تصویب شود، ممکن است فشارها بر تهران برای بازگشت به مسیر شفافسازی تشدید شود.
در مجموع، گزارش اخیر آژانس، زنگ خطر جدیدی در مسیر مذاکرات هستهای و آینده مناسبات ایران با جامعه بینالمللی بهصدا درآورده است.