“تدوین شده توسط الی – ت”
تحقیقات تازه علمی حاکی از آن است که در یک سال گذشته، حدود چهار میلیارد نفر از ساکنان کره زمین—یعنی نیمی از جمعیت جهانی—حداقل یک ماه بیشتر از گذشته در معرض گرمای شدید قرار گرفته‌اند؛ پدیده‌ای که مستقیماً با تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیت‌های انسانی مرتبط است.
این یافته‌ها در گزارشی مشترک از سوی مرکز جهانی توصیف آب‌وهوا (Climate Central)، صلیب سرخ جهانی و دیگر نهادهای علمی منتشر شده و در آن تأکید شده است که گرما، با وجود آن‌که اغلب در صدر خبرها قرار نمی‌گیرد، مرگ‌بارترین شکل از بلایای اقلیمی به‌شمار می‌رود.
بر اساس این گزارش که جمعه ۹ خرداد منتشر شد، گرمای شدید در طول این بازه زمانی نه‌تنها موجب مرگ و بیماری، بلکه باعث نابودی محصولات کشاورزی و فشار بی‌سابقه بر زیرساخت‌های بهداشتی و انرژی شده است.
به گفته کارشناسان، بسیاری از مرگ‌هایی که در اثر گرمای شدید رخ می‌دهند، در آمار رسمی ثبت نمی‌شوند یا به اشتباه ناشی از بیماری‌هایی چون ناراحتی قلبی یا کلیوی اعلام می‌شوند.
تحلیل علمی این پژوهش نشان می‌دهد که در نبود تغییرات اقلیمی، بسیاری از این روزهای گرم رخ نمی‌دادند. در برخی مناطق، مانند کارائیب، شدت گرما بسیار فراتر از انتظار بود. در پورتوریکو، مردم ۱۶۱ روز گرمای شدید را تجربه کردند، درحالی‌که در شرایط اقلیمی طبیعی تنها ۴۸ روز چنین انتظاری می‌رفت.
وضعیت ایران نیز نگران‌کننده است. به‌گفته منابع رسمی، میانگین افزایش دمای کشور در دهه‌های اخیر به ۲.۷ درجه سانتی‌گراد رسیده؛ رقمی که نزدیک به دو برابر میانگین جهانی ۱.۵ درجه‌ای است. رئیس پژوهشگاه هواشناسی ایران مرداد پارسال اعلام کرده بود که میانگین دمای هوای کشور طی ۳۰ سال گذشته حدود سه درجه افزایش یافته است.
در ادامه گزارش آمده است که برخی از رخدادهای شدید گرما—از جمله در آسیای مرکزی، سودان جنوبی و حوزه مدیترانه—در غیاب تغییرات اقلیمی امکان وقوع نداشتند.
روپ سینگ، مدیر اقلیمی صلیب سرخ، با اشاره به افزایش آگاهی عمومی گفت: «مردم متوجه گرمای بیشتر هستند، اما همیشه نمی‌دانند که این گرما نتیجۀ مستقیم تغییرات اقلیمی است.»
این هشدارها هم‌زمان با اعلام رسمی اتحادیه اروپا مبنی بر عبور دمای میانگین جهانی از ۱.۶ درجه سانتی‌گراد در سال ۲۰۲۴ منتشر شده است؛ آستانه‌ای که در توافق‌های بین‌المللی به‌عنوان «مرز خطر» شناخته می‌شود.
کارشناسان راه مقابله با این بحران را در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، اصلاح مدیریت منابع آب و انرژی، و توسعه زیرساخت‌های مقاوم در برابر تغییرات اقلیمی می‌دانند—اقداماتی که برای نجات آینده سیاره زمین، بیش از هر زمان دیگری ضرورت یافته‌اند.
