“سردبیر: شاپور –ت”
پایان یک دوران
در شرایطی که جمهوری اسلامی تحت شدیدترین فشارهای سیاسی، امنیتی و نظامی تاریخ خود قرار گرفته، نشانهها حاکی از آن است که رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنهای، بهزودی بهطور رسمی از قدرت کنارهگیری خواهد کرد. بر اساس منابع غیررسمی نزدیک به نهادهای تصمیمگیر، فضای حاکم بر بیت رهبری و سپاه پاسداران به شدت ملتهب است و جلسات فوقالعادهای برای مدیریت این «عبور تاریخی» در حال برگزاری است.
آسمانی که دیگر امن نیست
تهدید بیسابقه دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، مبنی بر اینکه «آسمان ایران کاملاً تحت کنترل ماست و میدانیم خامنهای کجاست»، بهطرز کمسابقهای معادله قدرت در تهران را متزلزل کرده است. در گذشته، حتی در اوج تنشها، مقامات آمریکایی چنین صراحتی در تهدید شخص اول نظام از خود نشان نداده بودند. اکنون اما، تهدید مستقیم با آمادگی اطلاعاتی و نظامی تلفیق شده و دیگر نه با هشدار، بلکه با ضربالاجل همراه است.
سکوت بیت؛ صدای شکست در پس پردهها
در داخل ساختار جمهوری اسلامی نیز نشانههای آشکاری از شکست استراتژیک نمایان شده است. با توجه به ضعف آشکار در پاسخدهی به حملات اسرائیل، شکاف عمیق در ساختارهای امنیتی و موجی از نافرمانی مدنی و خستگی عمومی، اکنون خامنهای در شرایطی مشابه سال ۱۳۶۷ قرار گرفته است؛ با این تفاوت که اینبار نه تنها نیروهای سیاسی، بلکه حتی فرماندهان نظامی نیز دیگر تمایلی به ادامه این مسیر پرهزینه ندارند.
جام زهر دوم؛ اینبار بدون جنگ مستقیم
در سال ۱۳۶۷، روحالله خمینی با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ و پایان جنگ ایران و عراق، آن تصمیم را به نوشیدن «جام زهر» تعبیر کرد. اکنون، بهنظر میرسد خامنهای در حال آماده شدن برای نوشیدن جام زهری دیگر است، اینبار بدون آنکه جنگی رسمی در جریان باشد اما با شکستی سنگین در برابر شبکهای پیچیده از فشار خارجی، نافرمانی داخلی و فروپاشی مشروعیت.
مذاکره از موضع ضعف یا فرار از فاجعه؟
بر اساس منابع مطلع، بحثهایی در سطوح بالای حکومت جریان دارد تا پیش از آنکه مداخله نظامی یا فروپاشی کامل رقم بخورد، خامنهای بهصورت رسمی کنارهگیری کرده و اختیارات به شورای موقت انتقال یابد. برخی ناظران معتقدند این تصمیم نهتنها برای حفظ جان رهبری بلکه برای نجات باقیمانده ساختار جمهوری اسلامی از فروپاشی کامل اتخاذ شده است.
آینده چه میشود؟
اگر این سناریو طی ۲۴ ساعت آینده به وقوع بپیوندد، ایران وارد دورهای گذار خواهد شد که شاید مهمترین تحول سیاسی در تاریخ معاصر این کشور باشد. خروج علی خامنهای از قدرت، نهتنها پایان یک فصل از سیاست ایران است، بلکه آغاز رقابت شدید داخلی و منطقهای برای تعیین آینده حکمرانی در کشوری استراتژیک با تأثیرات جهانی.
جمعبندی
تحولات روزهای اخیر بهوضوح نشان میدهد که جمهوری اسلامی دیگر توان مدیریت بحرانهای درهمتنیده داخلی و خارجی را ندارد. اکنون همهچیز به تصمیم یک نفر گره خورده: علی خامنهای. آیا او طی ۲۴ ساعت آینده جام زهر را خواهد نوشید و ایران را وارد دورهای نو خواهد کرد؟ یا بار دیگر، تصمیمی فاجعهبار در راه است؟ زمان بهزودی پاسخ خواهد داد.