توافق آمریکا و اوکراین بر سر فلزات کمیاب

کی‌یف – ۲۷ فروردین۱۴۰۴
یولیا سویریدنکو، وزیر اقتصاد اوکراین، از «پیشرفت چشمگیر» در مذاکرات با ایالات متحده برای دستیابی به یک توافق جامع شراکت اقتصادی خبر داد؛ توافقی که حوزه مهمی همچون مواد معدنی نادر را نیز در بر می‌گیرد.

سویریدنکو روز چهارشنبه در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) اعلام کرد که با وجود ادامه مذاکرات بر سر جزئیات، «بخش عمده‌ای از موضوعات مورد اختلاف حل‌وفصل شده‌اند».
او افزود: «در حال حاضر با طرف آمریکایی به این جمع‌بندی رسیده‌ایم که این پیشرفت‌ها را در قالب یک یادداشت تفاهم ثبت کنیم. اکنون در مرحله آماده‌سازی برای نهایی‌سازی رسمی توافق هستیم»، هرچند زمان دقیقی برای این مرحله اعلام نکرد.

تلاش برای کاهش وابستگی به چین

مواد معدنی نادر (Rare Earth Elements)، که برای تولید فناوری‌های پیشرفته، صنایع دفاعی و انرژی‌های نو حیاتی هستند، به یکی از عناصر راهبردی در رقابت ژئوپولیتیکی میان قدرت‌های جهانی بدل شده‌اند.
دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور فعلی آمریکا، تأمین این منابع برای اقتصاد ایالات متحده را در اولویت قرار داده و توافق با اوکراین را گامی کلیدی برای کاهش وابستگی به چین ارزیابی می‌کند.

به گفته تحلیلگران، این توافق همچنین می‌تواند راهی برای جبران میلیاردها دلار کمک نظامی و اقتصادی واشنگتن به کی‌یف در جریان جنگ با روسیه تلقی شود.

هم‌زمانی مذاکرات اقتصادی و امنیتی

در کنار این مذاکرات اقتصادی، گفت‌وگوهایی نیز درباره احتمال آتش‌بس در جنگ اوکراین جریان دارد. با این حال، فضای این مذاکرات با تنش‌هایی میان ترامپ و ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، همراه است.

چندی پیش ترامپ در اظهاراتی جنجالی، زلنسکی را متهم کرد که قصد عقب‌نشینی از توافق بر سر مواد معدنی حیاتی را دارد و هشدار داد این اقدام ممکن است تبعات جدی برای روابط دو کشور داشته باشد.
این واکنش پس از گزارشی از خبرگزاری بلومبرگ مطرح شد که مدعی شده بود دولت اوکراین در حال بازنگری در پیش‌نویس توافق به‌منظور جذب سرمایه‌گذاری بیشتر آمریکایی‌هاست.

دگرگونی ساختار اقتصاد پساجنگ اوکراین

وزیر اقتصاد اوکراین تأکید کرد که این توافق می‌تواند فرصت‌های تازه‌ای برای سرمایه‌گذاری و توسعه در اوکراین فراهم سازد و زمینه‌ساز رشد اقتصادی ملموس در هر دو کشور باشد.
او گفت: «پیش‌نویس نهایی پس از آماده‌سازی، باید به تصویب پارلمان اوکراین (ورخوونا رادا) برسد تا با منافع ملی بلندمدت کشور هم‌راستا باشد.»

یک روز پیش از این اظهارات، زلنسکی نیز مذاکرات اخیر با واشنگتن را «سازنده» توصیف کرده و به‌ویژه بر اهمیت همکاری‌های راهبردی در حوزه منابع حیاتی تأکید کرده بود.
او همچنین خواستار توجه عمومی به روند این گفت‌وگوها شده و از برگزاری جلسات متعدد با مقامات آمریکایی خبر داده بود.

با نزدیک شدن دو طرف به نهایی‌سازی توافق جامع شراکت اقتصادی و منابع معدنی، ناظران معتقدند این همکاری می‌تواند نه‌تنها اقتصاد پساجنگ اوکراین را بازسازی کند، بلکه موازنه ژئوپولیتیکی زنجیره تأمین فناوری و انرژی در اروپا و فراتر از آن را نیز متحول سازد.