عضو کمیسیون انرژی مجلس هشدار داده است که ایران در آستانه تابستانی طاقت‌فرسا قرار دارد؛ تابستانی که تنها با خاموشی‌های برق و کمبود آب همراه نخواهد بود، بلکه ممکن است زیرساخت‌های حیاتی کشور، از جمله اینترنت و شبکه‌های مخابراتی، نیز درگیر بحران شوند.
فرهاد شهرکی، نماینده زابل در مجلس، اعلام کرده است که باتری‌های دکل‌های مخابراتی در اثر خاموشی‌های مکرر سال گذشته به‌شدت آسیب دیده‌اند. او هشدار داد که اگر این تجهیزات تا پیش از شروع گرمای تابستان تعویض نشوند، قطعی برق می‌تواند به اختلال گسترده در اینترنت و خطوط تلفن همراه در سراسر کشور منجر شود.
این نخستین‌بار نیست که مقام‌های کشور نسبت به تبعات کمبود انرژی هشدار می‌دهند. وزارت ارتباطات نیز پیش‌تر اذعان کرده بود که قطع برق در زمستان گذشته باعث بروز اختلال جدی در شبکه‌های ارتباطی در تهران و برخی دیگر از شهرها شده است.
زیر فشار کمبود انرژی
بحران انرژی در ایران تنها به برق محدود نمی‌شود. بر اساس آمارهای رسمی، ایران سالانه با رشد هفت درصدی مصرف برق روبه‌رو است، در حالی که ظرفیت تولید، حتی نیمی از این رشد را نیز پاسخگو نیست. تابستان گذشته کمبود برق به ۲۰ هزار مگاوات رسید و پیش‌بینی می‌شود که این رقم در سال جاری از مرز ۲۵ هزار مگاوات نیز عبور کند. برای جبران این کسری به سرمایه‌گذاری بالغ بر ۲۰ میلیارد دلار نیاز است؛ سرمایه‌ای که به‌دلیل تحریم‌ها، سوءمدیریت و کسری بودجه شدید، فعلاً در دسترس نیست.
عباس علی‌آبادی، وزیر نیروی دولت، نیز پیش‌بینی کرده است که این «ناترازی» تا تابستان آینده به یکی از چالش‌های اصلی کشور بدل خواهد شد. در همین حال، شرکت توانیر با بیش از ۳۸۵ هزار میلیارد تومان زیان و بدهی، توان اجرای طرح‌های جدید برای تولید برق را از دست داده است.
آب در سراشیبی بحران
افزون بر بحران انرژی، بحران آب نیز با سرعتی نگران‌کننده در حال گسترش است. فرهاد شهرکی گفته است که در بسیاری از مناطق کشور، عمق چاه‌های آب به بیش از ۲۰۰ متر رسیده و این یعنی بخش عمده‌ای از منابع آب زیرزمینی ایران در حال فروپاشی است.
آمارهای رسمی نشان می‌دهد که تا زمستان گذشته، ۲۸ استان کشور با کاهش بارندگی، از یک تا ۸۸ درصد، مواجه بوده‌اند. این یعنی بحران آب دیگر محدود به استان‌های خشک مرکزی و شرقی نیست و به شکل سراسری کشور را درگیر کرده است.
آینده‌ای مبهم در سایه سوءمدیریت
کارشناسان معتقدند که دهه‌ها سیاست‌گذاری نادرست در حوزه انرژی و مدیریت آب، بهره‌برداری بی‌رویه از منابع، و نبود برنامه‌ریزی درازمدت، کشور را به آستانه یک فروپاشی زیست‌محیطی و زیرساختی رسانده است. از یک سو زیرساخت‌های فرسوده و بدهکار در حوزه انرژی، از سوی دیگر منابع آبی که در حال پایان‌یافتن‌اند، و از طرف دیگر سیستم‌های ارتباطی که تاب فشار بحران‌ها را ندارند.
اگر امروز تصمیمات جدی و عملی گرفته نشود، تابستان پیش‌رو ممکن است تنها پیش‌درآمدی بر بحرانی عمیق‌تر در آینده باشد.
