در میانه‌ی نبردی خون‌بار که هر روز جان ده‌ها سرباز روسی را می‌گیرد، برخی رسانه‌های ملی‌گرای روسیه از پدیده‌ای تازه و پرهیاهو پرده برمی‌دارند که آن را «بیوه‌های سیاه» می‌نامند. این لقب، نه به زنان جنگ‌دیده یا قربانیان واقعی جنگ، بلکه به گروهی از زنانی اطلاق می‌شود که به ادعای این رسانه‌ها، هدفشان از ازدواج با سربازان، نه عشق یا فداکاری، بلکه رسیدن به مزایای مالی پس از کشته‌شدن آن‌ها در جبهه‌های اوکراین است.
یکی از پرحاشیه‌ترین صداها در این ماجرا، وبلاگ‌نویس سرشناس روس، آناستازیا کاشواروا است که مدعی شده شبکه‌هایی سازمان‌یافته از این زنان در مناطق تحت کنترل روسیه در اوکراین فعال هستند. به‌گفته‌ی او، این زنان با فریب و نیرنگ، خود را وارد زندگی سربازان کرده و پس از ازدواج، در انتظار مرگ آنان می‌مانند تا از بیمه‌های دولتی و مستمری‌های سنگین بهره‌مند شوند. کاشواروا ادعا کرده که در لوهانسک، تعدادی از این باندهای زنانه شناسایی و بازداشت شده‌اند.
طبق قوانین نظامی روسیه، چنانچه یک سرباز در میدان نبرد کشته شود، همسر قانونی‌اش می‌تواند مبلغی تا سقف ۶۰ هزار دلار به‌عنوان غرامت دریافت کند. این مبلغ، که در بسیاری از شهرهای کوچک روسیه معادل درآمد چندین سال یک خانواده است، باعث شده که انگیزه برای چنین سوءاستفاده‌هایی افزایش یابد.
مسئله وقتی جدی‌تر شد که یک مشاور املاک در شهر تومسک، بی‌پروا به مشتریانش پیشنهاد کرد که «با یک سرباز ازدواج کنید، او خواهد مرد و شما خانه‌دار می‌شوید!» این سخنان که در شبکه‌های اجتماعی روسیه بازتاب وسیعی یافت، خشم کاربران را برانگیخت. یکی از آن‌ها با نام مستعار «شکسپیر» نوشت: «این نه فقط غیراخلاقی که یک جرم واضح است و باید با برخورد قضایی جدی مواجه شود.»
موضوع حتی به سطح نهادهای امنیتی هم رسیده است. برخی تحلیل‌گران نزدیک به دولت هشدار داده‌اند که این زنان ممکن است مأمورانی نفوذی باشند که اطلاعات حساس نظامی را از همسران خود کسب کرده و در اختیار دشمن قرار دهند. در همین زمینه، وبلاگ‌نویسان وفادار به دولت نوشته‌اند که این پدیده می‌تواند امنیت داخلی ارتش روسیه را به خطر بیندازد.
در مقابل، دستگاه تبلیغاتی کرملین همچنان تصویری حماسی از «همسران سربازان» ارائه می‌دهد؛ زنانی وفادار، صبور و فداکار که در دیدارهای رسمی با پوتین و مقامات حزب روسیه متحد شرکت می‌کنند و در رسانه‌های دولتی، نماد وطن‌دوستی و استقامت معرفی می‌شوند. اما آنچه در پشت این پرده‌ی تبلیغاتی می‌گذرد، تصویری بسیار متفاوت و نگران‌کننده است: بازاری برای مرگ، با انگیزه‌های مالی و وعده‌های غرامت.
برخی کارشناسان اجتماعی در روسیه می‌گویند که این وضعیت حاصل ناامیدی و فقر است. در حالی که دولت روسیه برای جبران کمبود نیرو، حقوق و پاداش‌های چشم‌گیری برای سربازان داوطلب در نظر گرفته، همین مشوق‌ها تبدیل به طعمه‌ای برای فریب، ازدواج‌های ساختگی و حتی بارداری‌های برنامه‌ریزی‌شده شده‌اند.
در نهایت، این روایت‌های رسانه‌ای – درست یا نادرست – یک حقیقت تلخ را عیان می‌سازند: در جنگی که هنوز پایانش پیدا نیست، نه فقط سربازان، بلکه نهاد خانواده، ارزش‌های اخلاقی، و حتی خود حقیقت نیز قربانی می‌شوند.
