در پی اعمال تحریمهای جدید ایالات متحده علیه چندین شرکت نفتی روسیه و ۱۸۳ نفتکش حامل نفت ایران و روسیه، نرخ ترانزیت نفت از خاورمیانه به چین ۳۹ درصد افزایش یافت و قیمت نفت کشورهای عرب حوزه خلیج فارس نیز روند صعودی پیدا کرد.
خبرگزاری رویترز روز سهشنبه، ۲۵ دی، اعلام کرد که هماکنون نرخ کرایه نفتکشهای بزرگ با قابلیت حمل ۲ میلیون بشکه نفت به ۳۷ هزار و ۸۰۰ دلار رسیده است؛ افزایشی ۳۹ درصدی نسبت به جمعه هفته گذشته.
وزارت خزانهداری آمریکا روز ۲۲ دی، ۱۸۳ نفتکش حامل نفت روسیه به چین و هند را تحریم کرد که حداقل هشت فروند از این نفتکشها در قاچاق نفت ایران نیز دست داشتهاند.
طبق آمار شرکت دریانوردی لویدز، ۳۵ درصد از ۶۶۹ نفتکش شناختهشده به عنوان «ناوگان سایه» یا «ناوگان ارواح»، که بهصورت مخفیانه نفت ایران، روسیه و ونزوئلا را قاچاق میکنند، اکنون در فهرست تحریمهای آمریکا قرار دارند.
بیشتر این نفتکشهای قدیمی که توسط شرکتهای غیرآمریکایی و غیراروپایی مدیریت میشوند، با خاموش کردن سیستمهای شناسایی خودکار، بهصورت پنهانی نفت را به هند و چین منتقل میکنند.
ناوگان سایه و تحریمها
سازمان اتحاد علیه ایران هستهای تعداد نفتکشهای مرتبط با قاچاق نفت ایران را ۴۷۷ فروند اعلام کرده است. از این تعداد، ۱۳۹ نفتکش در سال گذشته، بهویژه در سه ماه پایانی سال ۲۰۲۴، تحت تحریم آمریکا قرار گرفتند و تعداد مشابهی نیز در سالهای پیشین تحریم شدهاند.
در این میان، گروه بنادر شاندونگ، بزرگترین پایانه دریافتکننده نفت ایران، روسیه و ونزوئلا، روز ۱۸ دی ورود نفتکشهای تحریمشده توسط آمریکا را ممنوع اعلام کرد.
آمارهای شرکت کپلر نشان میدهد که این بنادر در سال گذشته بهطور میانگین روزانه یک میلیون و ۷۴۰ هزار بشکه نفت ایران، روسیه و ونزوئلا دریافت کردهاند که این مقدار معادل ۱۷ درصد از کل واردات نفت چین است.
افزایش تقاضای نفت خاورمیانه
تحریم نفتکشهای «ناوگان سایه» موجب شده پالایشگاههای چینی به خرید بیشتر نفت از اروپا، آفریقا و کشورهای عرب خلیج فارس روی بیاورند. در نتیجه، قیمت سبد نفتی اوپک، که بازتابدهنده نفت کشورهای عرب خلیج فارس است، طی روزهای گذشته ۴ دلار افزایش یافته و نشاندهنده تقاضای رو به رشد بازارهای آسیایی برای این نفت است.