در آنسوی خط تلفن، گفتوگویی شکل گرفت که حالا میتواند مسیر روابط دو کشور همسایه را برای سالها تغییر دهد. دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، در تماس اخیرش با کلودیا شینباوم، رئیسجمهور جدید مکزیک، پیشنهادی به ظاهر جسورانه اما بهشدت جنجالی مطرح کرد: اعزام نظامیان آمریکایی به خاک مکزیک برای مقابله با کارتلهای مواد مخدر.
پاسخ شینباوم اما نهتنها منفی بود، بلکه به یکی از بیسابقهترین دفاعها از استقلال و غرور ملی مکزیک در سالهای اخیر بدل شد. او صریح و قاطع گفت:
«نه، آقای ترامپ. حاکمیت را نمیفروشیم. حاکمیت را دوست داریم و از آن دفاع میکنیم.»
کارتلها، تروریستها و فنتانیل؛ بهانه ترامپ برای دخالت نظامی
ترامپ که در دوره دوم ریاستجمهوری خود سیاستهای مهاجرتی و امنیتی سختگیرانهتری را در پیش گرفته، در اقدامی جنجالی برخی کارتلهای مکزیکی را بهعنوان «سازمانهای تروریستی خارجی» معرفی کرده است؛ اقدامی که به دولت آمریکا این امکان را میدهد تا با ابزارهای نظامی علیه آنها وارد عمل شود.
او در گفتوگوی تلفنی با شینباوم اعلام کرد آماده است نیروهای آمریکایی را برای «مبارزه با مافیای مواد مخدر که کشورش را نابود میکند» به مکزیک اعزام کند.
اما برای رئیسجمهور مکزیک، خط قرمز روشن بود: همکاری بله، دخالت مستقیم در خاک کشور خیر.
برخورد ملیگرایانه در دو سوی مرز
واکنش شینباوم، که بهعنوان نخستین زن در مقام ریاستجمهوری مکزیک قرار گرفته، در داخل کشور با استقبال گستردهای مواجه شد و او را در جایگاه رهبری مقتدر و مستقل قرار داد. در فضای رسانهای و اجتماعی مکزیک، این پاسخ صریح به ترامپ، نوعی ایستادگی در برابر «تحقیر تاریخی» قدرت شمالی تلقی شد.
اما ترامپ نیز عقب ننشست. او در سخنانی تحقیرآمیز مدعی شد که شینباوم از کارتلها چنان هراسی دارد که «نمیتواند درست فکر کند».
اظهاراتی که در مکزیک نهتنها بیپاسخ نماند، بلکه باعث تقویت موج ضدآمریکایی در فضای عمومی شد.
نگرانی از مداخله نظامی غیررسمی
گرچه هنوز ارتش آمریکا رسماً وارد خاک مکزیک نشده، اما تحرکات مرزی افزایش یافته است. گزارشها حاکی از پروازهای نظارتی بیشتر، استقرار نیروهای جدید و تلاش برای گسترش اختیارات نیروهای ویژه آمریکا در مجاورت مرزهاست. این اقدامات از سوی مکزیک، بهمثابه دخالت تدریجی و تهدیدی برای استقلال کشور تلقی میشود.
شینباوم در کنفرانسی مطبوعاتی تلاش کرد لحن دیپلماتیک خود را حفظ کند، اما بار دیگر تأکید کرد که همکاری فقط در چارچوب احترام متقابل ممکن است:
«میتوانیم همکاری کنیم، اما در مرزهای خود، نه با تجاوز به مرز دیگران.»
از مواد مخدر تا تعرفهها؛ برگهای فشاری که ترامپ بازی میکند
فراتر از جنگ لفظی، اقتصاد یکی از اصلیترین میدانهای تقابل میان واشنگتن و مکزیکو سیتی است. حجم سالانه تجارت میان دو کشور نزدیک به یک تریلیون دلار است. با این حال، ترامپ پیشتر تهدید کرده بود اگر مکزیک اقدامات قویتری علیه قاچاق فنتانیل و مهاجرت غیرقانونی انجام ندهد، تعرفههای سنگینی بر کالاهای وارداتی وضع خواهد کرد.
مکزیک، برای کاهش فشارها، هزاران نیروی نظامی را به مرز اعزام کرد و حتی چندین چهره سرشناس مافیای مواد مخدر را تحویل آمریکا داد. اما به نظر میرسد این اقدامات برای ترامپ کافی نیست. حالا، سایه یک بحران دیپلماتیک بر روابط دو کشور سنگینی میکند.
آیندهای پرتنش در افق
در حالی که هر دو رهبر موضعی سرسختانه در پیش گرفتهاند، کارشناسان هشدار میدهند که ادامه این مسیر، ممکن است به برخوردی جدیتر ختم شود؛ از تشدید فشارهای اقتصادی گرفته تا گامهای نظامی پرخطر.
در میانه این بحران، شینباوم با دفاع از مرزهای کشورش، در چشم بسیاری از شهروندان مکزیکی به نماد استقلالطلبی بدل شده است. در مقابل، ترامپ با برجستهکردن خطر فنتانیل و مافیای مواد مخدر، دوباره دست به تحریک احساسات ملیگرایانه آمریکاییها زده است.
اما یک سؤال مهم باقی است:
در جنگ سرد جدیدی که میان دو ملت همسایه شکل گرفته، آیا کسی برنده خواهد بود؟