بستن حریم هوایی ترکیه به اسرائیل وارد مرحلهای جدی شد. هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه، اعلام کرد که آنکارا نهتنها حریم هوایی بلکه روابط تجاری خود با اسرائیل را نیز متوقف کرده است. او در نشست پارلمان تأکید کرد: «اجازه نمیدهیم کشتیهای ترکیه به بنادر اسرائیل بروند و هواپیماهای اسرائیلی هم وارد حریم ما شوند».
قطع کامل روابط تجاری
ترکیه از ماه مه سال گذشته روابط مستقیم تجاری با اسرائیل را متوقف کرده بود. حجم تجارت میان دو کشور در سال ۲۰۲۳ به حدود هفت میلیارد دلار رسیده بود. هفته گذشته رسانههای ترکیه خبر دادند که کشتیهای اسرائیلی از پهلوگیری در بنادر ترکیه منع شدهاند. همچنین کشتیهای تحت پرچم ترکیه هم اجازه ورود به بنادر اسرائیلی ندارند.
اتهام «جنایت» علیه اسرائیل
فیدان در سخنرانی خود اسرائیل را به ارتکاب «جنایت» در غزه متهم کرد. او این اقدامات را «یکی از تاریکترین فصلهای تاریخ بشریت» توصیف کرد. وزیر خارجه ترکیه گفت: «اسرائیل طی دو سال گذشته در غزه مرتکب نسلکشی شده است و ارزشهای انسانی را آشکارا نادیده گرفته است».
مواضع تند اردوغان
رجب طیب اردوغان بارها اقدامات اسرائیل را «نسلکشی» توصیف کرده است. او حتی بنیامین نتانیاهو را با هیتلر مقایسه کرده است. پاییز گذشته نیز آنکارا به هواپیمای حامل اسحاق هرتزوگ، رئیسجمهور اسرائیل، اجازه عبور از حریم هوایی نداد. اردوغان بعداً تأیید کرد که این اقدام به دلیل مخالفت ترکیه با جنگ غزه صورت گرفته است.
واکنش تلآویو
اسرائیل تاکنون واکنشی به تصمیم ترکیه برای بستن حریم هوایی نشان نداده است. اما تنها چند روز پیش از این تصمیم، نتانیاهو در مصاحبهای تاریخی گفت که «نسلکشی ارامنه و آشوریها» در زمان امپراتوری عثمانی را به رسمیت میشناسد. دولت ترکیه یک روز بعد این اظهارات را به شدت محکوم کرد.
پیامدهای سیاسی و اقتصادی
اقدام ترکیه در بستن حریم هوایی به اسرائیل، معادلات منطقهای را تغییر خواهد داد. این تصمیم فشار اقتصادی بر اسرائیل را افزایش میدهد و نشاندهنده موضع سختگیرانه آنکارا در حمایت از فلسطینیها است. همزمان، این اقدام روابط سیاسی ترکیه با کشورهای غربی و منطقه را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد.