در حالیکه جهان همچنان درگیر پیچیدگیهای جنگ اوکراین است، پیونگیانگ صحنه نمایشی تازه و تأملبرانگیز شد. کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، در مراسمی باشکوه و بهشدت نمایشی، بر تابوت شش سرباز این کشور که در نبردهای اوکراین کشته شدهاند، پرچم ملی قرار داد؛ تصویری که از او، که معمولاً چهرهای سخت و غیرقابل نفوذ دارد، انسانی متأثر و اندوهگین به نمایش گذاشت. اما آنچه در ظاهر، غم و داغ یک فرمانده برای نیروهایش بود، در واقع لایهای دیگر از ماشین پیچیده و بیرحم تبلیغات حاکمیت پیونگیانگ را آشکار ساخت.
اشکهایی برای دوربین؟
این مراسم به مناسبت سالگرد امضای پیمان دفاعی میان کره شمالی و روسیه برگزار شد؛ توافقی که تعهد به کمک نظامی متقابل را در صورت حمله به یکی از طرفین در دل خود دارد. در این مراسم، نهتنها پرچم بر پیکرها گسترده شد، بلکه با حضور وزیر فرهنگ روسیه، اجرای مشترک هنرمندان دو کشور و پوشش گسترده رسانههای حکومتی، نمایش اتحاد نظامی میان دو رژیم به اوج رسید.
رسانههای رسمی کره شمالی، از جمله KCNA، این مراسم را «تجلی پیوند خونین» بین دو ملت توصیف کردند. بهگفته تحلیلگران، این صحنهها نه تنها برای تحریک احساسات داخلی طراحی شدهاند، بلکه حامل پیامی واضح به غرب نیز هستند: پیونگیانگ در کنار مسکو ایستاده و بهای این اتحاد را با جان سربازانش میپردازد.
پشت پرده نمایش
آژانس اطلاعات ملی کره جنوبی اخیراً اعلام کرد که از آغاز سال جاری تاکنون حدود ۴۷۰۰ نظامی کره شمالی در جنگ اوکراین کشته یا زخمی شدهاند، از جمله ۶۰۰ نفر که جان باختهاند. این در حالی است که حدود ۲۰۰۰ سرباز زخمی بین ژانویه و مارس به کره شمالی بازگردانده شدهاند. طبق اطلاعات منتشرشده، پیکر کشتهشدگان ابتدا در خاک روسیه سوزانده شده و سپس خاکستر آنها به کشورشان بازگردانده شده است.
با وجود این تلفات سنگین، گزارشها حاکی از آن است که کیم قصد دارد در ماههای آینده حدود ۶۰۰۰ نیروی دیگر به روسیه اعزام کند؛ اقدامی که در چارچوب اجرای مفاد پیمان دفاعی سال ۲۰۲۴ صورت میگیرد. گفته میشود نیروهای کره شمالی نقش مؤثری در بازپسگیری منطقه راهبردی کورسک ایفا کردهاند؛ منطقهای که پیشتر بهدلیل حمله غافلگیرانه اوکراین از کنترل روسیه خارج شده بود.
سوگواری یا محاسبهای سرد؟
شاید تأثر چهره کیم در نگاه اول انسانی و دلخراش بهنظر برسد، اما بسیاری معتقدند این اشکها بخشی از روایتسازی تبلیغاتی کره شمالی برای حفظ انسجام داخلی و سرپوش گذاشتن بر واقعیت تلخ جنگ است. سربازانی که با تهدید، اجبار یا وعدههای مالی به میدان فرستاده میشوند، در واقع ابزار چانهزنی پیونگیانگ در بازی بزرگتری هستند که با کرملین آغاز شده است.
در مقابل این هزینه سنگین انسانی، خانوادههای کشتهشدگان مزایایی چون مسکن، حمایت مالی و مدالهای افتخار دریافت میکنند؛ مشوقهایی که هدفشان نه قدردانی، بلکه جلوگیری از اعتراض و تقویت وفاداری به رژیم است.
پیامی برای جهان
در شرایطی که آمریکا و متحدانش نگران گسترش محورهای استبدادی در شرق هستند، پیوند فزاینده میان پیونگیانگ و مسکو میتواند بهعنوان هشداری جدی تلقی شود. کره شمالی اکنون نه تنها از انزوای بینالمللی رنج نمیبرد، بلکه با استفاده از کارت نظامیگری، جایگاهی تازه در موازنه قدرت جهانی میجوید.
اشکهای کیم جونگ اون ممکن است برای برخی نشانهای از همدلی و رهبری انسانی باشد، اما در واقع سایهای است بر واقعیتی تاریکتر: رهبری که آماده است برای قدرت و بقا، هزاران تن را قربانی کند، و همزمان با مراسمی پرزرقوبرق، مرگ را در جامه افتخار بپیچد.
سؤال اصلی اینجاست:
چند تابوت دیگر باید با پرچم پوشانده شود تا این اتحاد نظامی به پایان برسد؟ و چه زمانی پرده از چهره واقعی این “اشکهای نمایشی” برداشته خواهد شد؟
پاسخ شاید روشن نباشد، اما یک چیز قطعی است: در پیونگیانگ، اشک ریختن همیشه نشانه اندوه نیست — گاهی فقط ادامه قدرتنمایی است.