اروپا روند بازگشت تحریمها یا همان «اسنپبک» را علیه ایران آغاز کرد. این اقدام در شورای امنیت سازمان ملل بهصورت وتوناپذیر اجرا میشود. اسنپبک تحریمها داراییهای خارجی ایران را مسدود میکند، قراردادهای تسلیحاتی را متوقف میسازد و برنامه موشکی تهران را هدف میگیرد. این تصمیم در حالی گرفته شد که ریال ایران در بازار آزاد به بیش از یک میلیون در برابر هر دلار رسید.
دلایل فعالسازی اسنپبک تحریمها
فرانسه، آلمان و بریتانیا پس از جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل این روند را کلید زدند. آنها میگویند ایران با جلوگیری از دسترسی بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی بحران تازهای آفرید. دیپلماتهای اروپایی تأکید کردهاند که اسنپبک تحریمها پایان دیپلماسی نیست. به گفته آنها، ۳۰ روز آینده فرصتی برای گفتوگو با تهران باقی مانده است.
واکنش ایران به تصمیم اروپا
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، این اقدام را «غیرقانونی و بیپایه» خواند. او هشدار داد ایران پاسخ متناسب خواهد داد، اما جزئیات بیشتری ارائه نکرد. مقامهای تهران تهدید کردهاند که اگر اسنپبک تحریمها اجرا شود، همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی بهطور کامل متوقف خواهد شد.
سقوط اقتصادی ایران و خشم اجتماعی
اجرای اسنپبک تحریمها همزمان با رکورد تازه سقوط ریال است. شهروندان در تهران میگویند احساس «ناامیدی و بیاعتمادی» دارند. یک ساکن پایتخت به آسوشیتدپرس گفت: «هیچ مقام مسئولی حاضر نیست مسئولیت این بحران را بپذیرد.» کارشناسان میگویند سقوط اقتصادی ایران میتواند اعتراضهای اجتماعی را شعلهور کند و حاکمیت را بیش از گذشته زیر فشار ببرد.
آینده مبهم توافق هستهای
مکانیسم اسنپبک تحریمها تا ۱۸ اکتبر اعتبار دارد. پس از آن، هر تصمیم تازهای نیازمند رأی شورای امنیت خواهد بود که با وتوی روسیه و چین روبهرو میشود. به همین دلیل، اروپا در تلاش است پیش از این موعد اقدام کند. همزمان، گزارشها نشان میدهد ایران اورانیوم با غنای ۶۰ درصد تولید کرده و به سطحی نزدیک به مواد سلاح هستهای رسیده است.
در نهایت اسنپبک تحریمها ضربهای جدی به اقتصاد و سیاست خارجی ایران محسوب میشود. اروپا با این اقدام نشان داد که دیگر به وعدههای جمهوری اسلامی اعتماد ندارد. سقوط اقتصادی ایران و انزوای سیاسی آن، آینده حکومت را بیش از هر زمان دیگر تیره کرده است.