اسرائیل روز سهشنبه مقر رهبری سیاسی حماس در دوحه، پایتخت قطر، را هدف حمله هوایی قرار داد. این حمله همزمان با نشست رهبران حماس برای بررسی طرح آتشبس پیشنهادی آمریکا صورت گرفت و به سرعت واکنشهای جهانی را برانگیخت.
انفجار در قلب پایتخت قطر
دقایقی پس از حمله، صدای انفجار مهیب در «منطقه دیپلماتیک» دوحه شنیده شد و ستونهای دود آسمان پایتخت را پوشاند. الجزیره تصاویری از محل حمله منتشر کرد و منابع مصری گفتند این حمله در زمان جلسهای حساس برای بررسی آتشبس انجام شد. قطر میزبان هزاران نیروی آمریکاییست و طی سالها نقش میانجی میان حماس و اسرائیل را بر عهده داشته است. قطر این حمله را «نقض آشکار قوانین و هنجارهای بینالمللی» و «رفتاری بیپروا» توصیف کرد. وزارت خارجه قطر هشدار داد چنین اقداماتی مذاکرات را نابود میکند.
موضع آمریکا و ترامپ
کاخ سفید اعلام کرد اسرائیل پیش از حمله، آمریکا را مطلع کرده است. با این حال مقامات آمریکایی تلاش کردند خود را از این عملیات دور نگه دارند. «کارولین لیویت»، سخنگوی کاخ سفید، گفت دونالد ترامپ این حمله را «حادثهای تأسفبار» میداند که به روند صلح کمکی نمیکند. ترامپ با بنیامین نتانیاهو گفتوگو کرد و نگرانیهایش را بهطور مستقیم منتقل کرد. با این حال، اسرائیل رسماً مسئولیت حمله را برعهده گرفت و نتانیاهو گفت این تصمیم پس از حملات مرگبار اخیر در اورشلیم و غزه اتخاذ شده است.
تلفات و واکنش حماس
حماس اعلام کرد رهبران ارشدش از حمله جان سالم به در بردهاند، اما پنج عضو رده پایینتر، از جمله پسر «خلیل الحیه» کشته شدند. این گروه تأکید کرد حمله نشان میدهد دولت نتانیاهو تمایلی به توافق ندارد و آمریکا نیز باید پاسخگو باشد.
آتشبس در هالهای از ابهام
طرح آتشبس آمریکا که شامل آزادی فوری گروگانها و عقبنشینی تدریجی اسرائیل از غزه است، اکنون با تهدید جدی مواجه شده است. حماس این پیشنهاد را «سند تسلیم تحقیرآمیز» خوانده اما گفته بررسی خواهد کرد. در مقابل، نتانیاهو خواستار ادامه عملیات نظامی تا آزادی کامل گروگانها و خلع سلاح حماس شد. همین موضع شکاف عمیقی در مذاکرات ایجاد کرده است.
موج محکومیتهای جهانی
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، حمله را محکوم و بر لزوم «حرکت بهسوی آتشبس دائمی» تأکید کرد. مصر نیز این اقدام را «حمله مستقیم به حاکمیت قطر» خواند. عربستان و امارات با ابراز همبستگی کامل با قطر، حمله اسرائیل را «جنایتکارانه» و «ناقض قوانین بینالمللی» توصیف کردند. انجمن خانوادههای گروگانهای اسرائیلی نیز نسبت به آینده آزادی عزیزانشان ابراز «نگرانی عمیق» کرد و گفت زمان برای بازگشت آنها رو به پایان است.
چشمانداز مبهم
حمله اسرائیل به رهبران حماس در قطر نهتنها تنشهای منطقهای را تشدید کرده بلکه امید به توافق آتشبس را نیز تضعیف کرده است. اکنون خطر گسترش بحران و انزوای بیشتر اسرائیل در سطح جهانی بیش از هر زمان دیگری احساس میشود.