توافق هستهای جمهوریاسلامی و آژانس بینالمللی انرژی اتمی بار دیگر نشان داد حکومت بیشتر از آنکه به شفافیت پایبند باشد، با افکار عمومی بازی میکند. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، اعلام کرد این توافق شامل دسترسی بازرسان به همه تأسیسات هستهای ایران و گزارشدهی حتی از مراکزی است که در حملات اسرائیل هدف قرار گرفتند.
ابهامافکنی مقامات ایرانی
عباس عراقچی، این توافق را در ظاهر «پاسخگوی نگرانیهای امنیتی» دانست. اما وی بلافاصله در تلویزیون دولتی گفت: «نفس توافق هیچ دسترسی ایجاد نمیکند.» او تأکید کرد که تمامی دسترسیها نیازمند تصویب شورای عالی امنیت ملی است. این تناقض آشکار نشان میدهد تهران میکوشد افکار عمومی داخلی و بینالمللی را مدیریت کند.
میانجیگری مصر و فشارهای غرب
توافق روز سهشنبه در قاهره و با میانجیگری عبدالفتاح سیسی امضا شد. همزمان سه کشور اروپایی مکانیسم ماشه را فعال کردهاند تا تحریمهای شورای امنیت بازگردد. اروپا تأکید کرده ایران تنها ۳۰ روز فرصت دارد همکاری کامل با آژانس را از سر بگیرد.
جزئیات اعلامشده از سوی گروسی
گروسی گفت توافق فنی، راه را برای بازگشت بازرسان و دسترسی به همه مراکز هستهای ایران باز میکند. او افزود گزارشهای آژانس شامل بررسی اورانیوم در سایتهای بمبارانشده توسط اسرائیل و آمریکا نیز خواهد بود. به گفته او، جمهوریاسلامی پیش از جنگ ۴۴۱ کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصدی ذخیره کرده بود. این میزان اورانیوم برای ساخت ۱۰ بمب کافی است.
تهدیدهای متقابل و واکنشها
عراقچی هشدار داد در صورت بازگشت تحریمهای سازمان ملل یا حملات تازه به ایران، توافق «باطل» خواهد شد. با این حال، اتحادیه اروپا این توافق را «گامی حیاتی» خواند. وی افزود: مشروط به اینکه تهران اجرای سریع آن را تضمین کند. در داخل ایران نیز مجلس و شورای عالی امنیت ملی تصمیمگیر نهایی معرفی شدهاند. ساختاری که هر اقدام تازه را درعمل به اراده خامنهای وابسته میکند.
چشمانداز مبهم
توافق هستهای جمهوریاسلامی و آژانس در حالی امضا شد که تهران از یکسو وعده همکاری میدهد و از سوی دیگر شروطی میگذارد که اجرای آن را غیرممکن میسازد. این تناقضها نشان میدهد جمهوری اسلامی بیشتر به دنبال خرید زمان و بازی با افکار عمومی است تا شفافیت واقعی در برنامه هستهای.