فارسی
توکن‌ها بر اساس نوع و کاربرد به دسته‌های متنوعی تقسیم می‌شوند. هرچند دسته‌بندی‌های مختلفی برای توکن‌ها وجود دارد، به طور کلی، می‌توان آن‌ها را به گروه‌های زیر تقسیم کرد:
1. توکن‌های با ارزش ثابت (Stablecoin)
استیبل کوین‌ها نوعی از ارزهای دیجیتال هستند که هدف اصلی آن‌ها جلوگیری از نوسانات قیمتی رمزارزها است. این توکن‌ها به کاربران امکان می‌دهند از نوسانات ذاتی بازار ارزهای دیجیتال در امان بمانند. استیبل کوین‌ها بر اساس پشتوانه خود به چهار دسته تقسیم می‌شوند:
- پشتوانه فیات: این نوع توکن‌ها با ارزهای فیات مانند دلار آمریکا یا سایر ارزهای ملی پشتیبانی می‌شوند.
- پشتوانه کالا: برخی استیبل کوین‌ها ارزش خود را از کالاهایی مانند طلا یا نقره می‌گیرند و به عنوان ذخیره ارزش و نقد شوندگی بالا شناخته می‌شوند.
- پشتوانه کریپتوکارنسی: این توکن‌ها توسط رمزارزهایی مانند اتریوم پشتیبانی می‌شوند.
- بدون پشتوانه: این دسته از استیبل کوین‌ها از هیچ دارایی خاصی به‌عنوان پشتوانه استفاده نمی‌کنند، بلکه الگوریتم‌هایی برای ثابت نگه داشتن قیمت دارند.
به عنوان مثال، تتر محبوب‌ترین استیبل کوین است و در حال حاضر در رتبه سوم بازار رمزارزها قرار دارد.
2. توکن‌های کاربردی (Utility Tokens)
این نوع توکن‌ها قابل تعویض هستند، در تعداد محدودی عرضه می‌شوند و برای پرداخت هزینه‌ها، خرید کالا و دریافت خدمات در پروژه‌های خاص استفاده می‌شوند.
اتر، که تراکنش‌ها و قراردادهای هوشمند شبکه اتریوم را تامین می‌کند، نمونه برجسته‌ای از توکن‌های کاربردی است.
3. توکن‌های اجتماعی (Social Tokens)
توکن‌های اجتماعی بر پایه اعتبار یک فرد، برند، باشگاه ورزشی یا یک جامعه خاص ساخته می‌شوند. این توکن‌ها اغلب به عنوان توکن‌های طرفداری استفاده می‌شوند و کاربردهایی مانند خرید محتوای اضافی، کالاها، یا حمایت از جامعه مورد نظر دارند.
سرمایه‌گذاری در این نوع توکن‌ها، به نوعی سرمایه‌گذاری در رشد و توسعه جامعه مرتبط است.
4. توکن‌های اوراق بهادار (Security Tokens)
این توکن‌ها به عنوان گواهی‌های سهام دیجیتال عمل می‌کنند و مالکیت دارنده را روی بلاکچین ثبت می‌کنند. برخلاف توکن‌های کاربردی، این توکن‌ها تحت نظارت مقررات رسمی و قانونی هستند و برای جمع‌آوری سرمایه به‌کار می‌روند.
5. توکن‌های حاکمیتی (Governance Tokens)
دارندگان توکن‌های حاکمیتی می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های مرتبط با پروژه، ویژگی‌های آن، مدل‌های توزیع و تغییرات سیستم حاکمیتی مشارکت کنند. این توکن‌ها به کاربران حق رأی در مدیریت پروژه‌ها اعطا می‌کنند.
6. توکن‌های پرداخت (Payment Tokens)
این نوع توکن‌ها به طور خاص برای پرداخت هزینه کالاها و خدمات طراحی شده‌اند. کاربران می‌توانند از این توکن‌ها برای خرید آنلاین و پرداخت هزینه خدمات خاص استفاده کنند.
7. رپد توکن‌ها (Wrapped Tokens)
رپد توکن‌ها یا توکن‌های رپ شده، برای افزایش قابلیت همکاری بین بلاکچین‌های مختلف طراحی شده‌اند. این توکن‌ها به عنوان پل بلاکچینی عمل می‌کنند و ارزش آن‌ها به توکن اصلی شبکه دیگر وابسته است.
نمونه‌هایی مانند رپد بیت‌کوین و رپد اتریوم از محبوب‌ترین نمونه‌های این دسته هستند.
8. توکن‌های بانکی (CBDC)
توکن‌های بانکی یا Central Bank Digital Currency (CBDC) توسط بانک‌های مرکزی تولید و پشتیبانی می‌شوند. این توکن‌ها نسخه دیجیتال ارزهای فیات یک کشور هستند و برخلاف ارزهای دیجیتال معمولی، تحت کنترل نهادهای مرکزی قرار دارند.
ویژگی‌های کلیدی CBDC:
- عرضه توسط نهادهای مرکزی و دولت‌ها کنترل می‌شود.
- مشارکت‌کنندگان دفتر کل توزیع شده توسط نهادهای مرکزی انتخاب می‌شوند.
- تراکنش‌ها توسط دولت‌ها قابل پیگیری است.
نتیجه‌گیری
توکن‌ها نقش بسیار متنوعی در اکوسیستم بلاکچین دارند و هر نوع توکن برای هدف خاصی طراحی شده است. از استیبل کوین‌ها برای کاهش ریسک نوسانات بازار گرفته تا توکن‌های حاکمیتی که به کاربران قدرت تصمیم‌گیری می‌دهند، این دارایی‌ها ابزاری قدرتمند برای تسهیل خدمات مالی، مدیریت دارایی و حتی تقویت جوامع دیجیتال محسوب می‌شوند.
