مذاکره با آمریکا؛ تأیید خامنهای پس از جنگ ۱۲ روزه خبرساز شد. این نشانهای از تناقض آشکار در سیاست تهران است. عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، روز دوشنبه گفت: «خامنهای اصل گفتوگو، حتی به صورت مستقیم با ایالات متحده را تأیید کرده است.»
تناقض در سخنان خامنهای
این اظهارات در حالی مطرح شد که علی خامنهای دوم شهریور مذاکره با آمریکا را «بیفایده» توصیف کرد. او مسائل تهران و واشنگتن را «حلنشدنی» دانست و حامیان گفتوگوی مستقیم را «ظاهربین» خواند. این مواضع متضاد، پرسشهای تازهای درباره استراتژی واقعی جمهوری اسلامی ایجاد کرده است.
توقف مذاکرات پس از حملات اسرائیل
در جنگ اخیر، ایالات متحده و اسرائیل تأسیسات هستهای ایران را هدف بمباران قرار دادند. پس از این حملات، مقامهای ایرانی مذاکرات هستهای را به حالت تعلیق درآوردند. با این حال، سخنان خسروپناه نشان میدهد رهبری جمهوری اسلامی هنوز مسیر مذاکره را کاملاً مسدود نکرده است.
تحلیل فعالان سیاسی
شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل، در گفتوگو با رادیو فردا گفت: «خامنهای در ظاهر مذاکره را رد میکند، اما پنهانی گفتوگوهایی در جریان است.» او افزود: «این مذاکرات هنوز به نتیجه مطلوب نرسیده، چون جمهوری اسلامی به خواستههای آمریکا و غرب رضایت نداده است.»
ترس رهبران و تاکتیک بقا
بسیاری از ناظران تأکید میکنند که خامنهای و مقامات ارشد جمهوری اسلامی به دلیل ترس از جانشان، جرات حضور آزادانه در میان مردم را ندارند. آنها از پشت دیوارهای امنیتی، بهدنبال راهی برای برونرفت از بحران هستند. تحلیلگران میگویند تمام این مواضع متناقض، بخشی از یک ترفند برای حفظ قدرت است. مخالفان معتقدند رهبران جمهوری اسلامی برای ماندن در رأس حاکمیت حاضرند هر خفت و امتیازی را تحمل کنند.
چشمانداز مبهم دیپلماسی
تناقضهای پیاپی در مواضع رسمی، چشمانداز دیپلماسی تهران و واشنگتن را مبهمتر کرده است. از یک سو، برخی مقامها بر لزوم ادامه ارتباطات تأکید میکنند. از سوی دیگر، رهبر جمهوری اسلامی با پیامهای دوگانه نشان میدهد که استراتژی او بیشتر بر بقا استوار است تا بر حل اختلافات.