درگیری مرگبار میان نیروهای نظامی تایلند و کامبوج در امتداد مرز ۸۰۰ کیلومتری دو کشور، وارد سومین روز خود شد. تبادل آتش سنگین، گلوله‌باران و حملات هوایی تا کنون جان دست‌کم ۳۳ نفر را گرفته و بیش از ۱۶۸ هزار نفر را از خانه‌های خود آواره کرده است. این بحران مرزی، بار دیگر تنش‌های دیرینه ارضی دو همسایه جنوب‌شرق آسیا را شعله‌ور کرده است.
گزارش‌ها از شلیک گلوله و توپخانه در چندین روستا در نزدیکی مرز حکایت دارند. مقام‌های هر دو کشور، حملات طرف مقابل را «اقدامی دفاعی» توصیف کرده و یکدیگر را آغازگر تنش می‌دانند. تایلند پس از زخمی شدن پنج سرباز خود در پی انفجار مین، اعلام کرد به تلافی اقدام کرده است.
در واکنش به تشدید بحران، سفیران دو کشور فراخوانده شده‌اند و تایلند گذرگاه‌های مرزی خود با کامبوج را بسته است. وزارت دفاع کامبوج از کشته شدن ۱۲ نفر جدید در روز شنبه خبر داد و شمار قربانیان این کشور را ۱۳ تن اعلام کرد. در سوی مقابل، تایلند اعلام کرد که یک سرباز دیگر جان باخته و مجموع تلفات این کشور به ۲۰ تن، عمدتاً غیرنظامی، رسیده است.
تشدید درگیری و هشدار نسبت به «تجاوز برنامه‌ریزی‌شده»
وزارت دفاع کامبوج با انتشار بیانیه‌ای حملات توپخانه‌ای تایلند به مناطق مختلف استان «پورسات» را محکوم کرده و آن را «تجاوزی بدون تحریک قبلی» خوانده است. به گفته سخنگوی این وزارتخانه، تنش‌ها در استان ساحلی «کوه کونگ» نیز افزایش یافته و چهار ناو جنگی تایلند در سواحل این منطقه مستقر شده‌اند.
او گفت در جریان درگیری‌های دو روز گذشته، هفت غیرنظامی و پنج سرباز کامبوجی کشته شده‌اند. همچنین پیش‌تر اعلام شده بود که یک مرد بر اثر برخورد راکت تایلندی به یک معبد جان خود را از دست داده است.
در مقابل، ارتش تایلند مدعی شده که کامبوج با استقرار تسلیحات در مناطق مسکونی، غیرنظامیان را «سپر انسانی» قرار داده است. نیروی دریایی تایلند روز شنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد که نیروهای کامبوج حمله‌ای تازه را در استان «ترات» آغاز کردند که با «پاسخ قاطع» نیروهای تایلندی مواجه شده‌اند. این نیروها توانسته‌اند نیروهای کامبوجی را در سه نقطه کلیدی عقب برانند.
همچنین مقامات تایلند مدعی شده‌اند که برخی گلوله‌های توپ کامبوجی به داخل خاک لائوس اصابت کرده و موجب خساراتی به خانه‌ها شده است. دولت لائوس هنوز واکنشی رسمی به این موضوع نشان نداده است.
بحران انسانی در حال گسترش؛ هشدار درباره استفاده از بمب‌های خوشه‌ای
با تشدید بحران، موج آوارگان همچنان در حال افزایش است. وزارت اطلاعات کامبوج اعلام کرد که بیش از ۳۷ هزار نفر از ساکنان سه استان مرزی ناچار به ترک خانه‌های خود شده‌اند. مقام‌های تایلند نیز می‌گویند ۱۳۱ هزار نفر از روستاهای مرزی گریخته‌اند.
سازمان دیده‌بان حقوق بشر (HRW) در بیانیه‌ای از شورای امنیت سازمان ملل و دولت‌های منطقه‌ای خواست تا دو کشور را به رعایت قوانین بین‌المللی و محافظت از غیرنظامیان ملزم کنند. طبق این گزارش، در جریان درگیری‌ها کودکان نیز آسیب دیده‌اند و تایلند برای حفظ امنیت، ۸۵۲ مدرسه و هفت بیمارستان را تعطیل کرده است.
همچنین گزارش‌هایی از استفاده احتمالی از بمب‌های خوشه‌ای توسط نیروهای تایلندی منتشر شده است. گرچه ابتدا ارتش این کشور این موضوع را رد کرده بود، اما روز جمعه اعلام کرد که در شرایط خاص، ممکن است از این تسلیحات برای «هدف‌گیری نظامی» استفاده شود. دیده‌بان حقوق بشر این اقدام را محکوم کرده و یادآور شده است که این سلاح‌ها در مناطق پرجمعیت ممنوع‌اند.
تایلند و کامبوج هر دو عضو کنوانسیون بین‌المللی منع استفاده از بمب‌های خوشه‌ای نیستند و درگیری مشابهی در فوریه ۲۰۱۱ نیز منجر به استفاده از این تسلیحات شده بود.
میانجی‌گری دیپلماتیک؛ آسه‌آن زیر ذره‌بین
در جلسه اضطراری شورای امنیت سازمان ملل که روز جمعه برگزار شد، با وجود عدم صدور قطعنامه، تمامی ۱۵ عضو شورا خواستار توقف فوری درگیری‌ها و گفت‌وگو برای حل مسالمت‌آمیز اختلافات شدند. همزمان، توجه‌ها به نقش بالقوه اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا (آسه‌آن) در حل بحران افزایش یافته است.
نخست‌وزیر مالزی، انور ابراهیم، که ریاست دوره‌ای آسه‌آن را بر عهده دارد، گفته است هر دو کشور «به‌طور اصولی» با پیشنهاد آتش‌بس او موافقت کرده‌اند. مالزی مسئولیت میانجی‌گری را به وزیر خارجه خود سپرده است.
وزیر خارجه تایلند نیز در اظهاراتی بر تمایل کشورش به مذاکره تأکید کرده، اما در عین حال خواستار آن شده که کامبوج ابتدا «با حسن‌نیت» به درگیری‌ها پایان دهد.
او گفت: «تایلند متعهد است اختلافات را بر اساس قوانین بین‌المللی و به‌طور مسالمت‌آمیز حل‌وفصل کند و از کامبوج می‌خواهیم به میز مذاکره بازگردد.»
