“سردبیر: شاپور –ت”
با بررسی گزارشهای نظامی کانادا – آمریکا (۲۰۲۵)، میتوان دریافت که چشمانداز امنیتی جهان در حال تغییر بنیادین است. جنگهای سنتی جای خود را به تهدیدات چندبعدی دادهاند: از جنگهای سایبری و حملات پهپادی تا رقابت نظامی در قطب شمال و شرق آسیا. در این میان، کانادا و ایالات متحده به عنوان دو همسایه و متحد قدیمی ناتو، بیش از هر زمان دیگری در مسیر ادغام دفاعی حرکت میکنند. بررسی گزارشهای اخیر وزارت دفاع دو کشور نشان میدهد که این همکاری، صرفاً بر مبنای تعهدات سیاسی نیست، بلکه به واکنشی استراتژیک به محیط در حال تهدید جهانی تبدیل شده است.
۱. افزایش تاریخی بودجه دفاعی کانادا؛ پیروی از فشار یا بلوغ راهبردی؟
بر اساس گزارشهای نظامی کانادا – آمریکا (۲۰۲۵) و سند رسمی «Canada’s Defence Policy Update 2025»، دولت کانادا متعهد شده که تا سال ۲۰۳۰، بودجه نظامی خود را از حدود ۱.۳٪ به ۲٪ تولید ناخالص داخلی افزایش دهد — رقمی که مدتها از سوی ایالات متحده و ناتو مطالبه میشد.
در سال ۲۰۲۵، بودجه دفاعی کانادا به ۴۹.۱ میلیارد دلار کانادا رسیده است، یعنی ۲۵٪ افزایش نسبت به ۲۰۲۲.
این شامل ۱۹ میلیارد دلار برای خرید جنگندههای F-35، ۴.۵ میلیارد دلار برای نوسازی زیردریاییها، و ۱.۸ میلیارد دلار برای زیرساختهای سایبری دفاعی است.
تحلیل:
اگرچه این اقدام تحت فشار آمریکا تفسیر شده، اما گسترش تهدیدات در قطب شمال و خلیج هادسون (از سوی روسیه و چین) عامل مهمی در این تصمیم بوده است. کانادا دیگر نمیتواند صرفاً به عنوان یک بازیگر غیرنظامی منطقه عمل کند.
۲. پروژه NORAD Renewal؛ بازسازی دیوار دفاعی قارهای
سیستم هشدار زودهنگام NORAD، از دهه ۱۹۵۰ ستون امنیت هوایی آمریکای شمالی بوده است. اما با رشد تهدیدات موشکی هایپرسونیک و پهپادهای هوشمند، این سیستم به بازطراحی نیاز داشت.
-
در سال ۲۰۲۳، آمریکا و کانادا اعلام کردند پروژه نوسازی NORAD با بودجه مشترک ۳۹ میلیارد دلاری اجرا میشود.
-
این پروژه شامل نصب رادارهای مافوق افق (Over-the-Horizon Radar) در شمال کانادا، آزمایش سامانههای ضد پهپاد و تقویت فرماندهی مشترک در کلگری است.
-
تمرکز جدید بر تهدیدات از قطب شمال است، جایی که تحلیلگران از آن به عنوان «جبهه سوم جنگ سرد» یاد میکنند.
۳. مشارکت کانادا در رزمایشهای پیشرفته ناتو و آمریکا
در سال ۲۰۲۵، کانادا در چندین رزمایش چندملیتی با ایالات متحده مشارکت داشته که مهمترین آنها عبارتند از:
الف) رزمایش Steadfast Defender 2025 – اروپا
-
حضور بیش از ۹۵۰ نیروی کانادایی در لهستان و لیتوانی برای تمرین مقابله با حمله شبیهسازیشده روسیه.
-
همکاری نزدیک با یگانهای هوابرد آمریکا و استفاده از جنگافزارهای روباتیک جدید.
ب) رزمایش Vigilant Shield – آمریکای شمالی
-
سناریوهای حمله سایبری همزمان با تهدید موشکی از قطب شمال.
-
همکاری کانادا با نیروی هوایی آمریکا برای رهگیری هواپیماهای بدون سرنشین و موشکهای کروز فرضی.
۴. خرید تسلیحات و سامانههای نوین؛ وابستگی یا همکاری؟
گزارشهای کانادایی حاکی از آن است که بخش بزرگی از مدرنسازی ارتش کانادا بر اساس تجهیزات آمریکایی صورت گرفته:
-
جنگندههای F-35: قرارداد خرید ۸۸ فروند از لاکهید مارتین به ارزش ۱۹ میلیارد دلار.
-
سامانههای پدافند هوایی NASAMS: بهمنظور پوشش زیرساختهای حیاتی در تورنتو، اتاوا، و کلگری.
-
پهپادهای MQ-9 Reaper: برای شناسایی در مرزهای شمالی و مأموریتهای ناتو در بالتیک.
تحلیل:
منتقدان میگویند کانادا عملاً به زائده دفاعی ایالات متحده تبدیل شده، اما طرفداران این استراتژی میگویند در برابر تهدیدات مشترک، چارهای جز یکپارچگی زیرساختی وجود ندارد.
۵. تهدیدات مشترک: چین، روسیه، و جنگ سایبری
هم ایالات متحده و هم کانادا در گزارشهای امنیتی سال ۲۰۲۵ بر تهدیدات زیر تأکید کردهاند:
تهدید | کانال تهدید | واکنش کانادا و آمریکا |
---|---|---|
چین | حضور دریایی در اقیانوس آرام شمالی و نفوذ اقتصادی در قطب | همکاری اطلاعاتی برای رصد فعالیتهای بندرهای چینی در اقیانوس آرام |
روسیه | زیرساختهای نظامی در قطب شمال و مانورهای اتمی | استقرار رادار و سامانه رهگیری موشکی در یوکان و گرینلند |
سایبری | حملات به شبکههای دولتی و زیرساختی | ایجاد مرکز مشترک پاسخ اضطراری سایبری در اتاوا |
جمعبندی: آیا کانادا در حال نظامیتر شدن است؟
در حالیکه ساختار دفاعی کانادا به طور معمول بر عملیات حفظ صلح و حضور محدود استوار بوده، شرایط ژئوپلیتیکی سال ۲۰۲۵ این کشور را به بازیگری فعال در ساختار دفاعی غرب تبدیل کرده است. اما پرسش اساسی باقی میماند:
آیا این مسیر به تقویت استقلال راهبردی کانادا میانجامد یا آن را بیش از پیش به سایه امنیتی واشنگتن میکشاند؟