تهران – ۲۱ تیر ۱۴۰۴ | گزارش ویژه
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، در اظهاراتی صریح اعلام کرد که ایران هیچ توافقی را که در آن حق غنی‌سازی اورانیوم برای کشور محفوظ نباشد، نخواهد پذیرفت. او روز شنبه در سخنرانی برای رؤسای نمایندگی‌های خارجی در تهران، مکانیسم ماشه را نیز ابزاری «اشتباه» در تحلیل سه کشور اروپایی توصیف کرد که به‌گفته او، تصور می‌کنند با آن می‌توانند نقش بیشتری در مذاکرات هسته‌ای ایفا کنند.
عراقچی افزود: «همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه دارد، اما با توجه به واقعیت‌های جدید، این همکاری‌ها در قالبی متفاوت پیش خواهد رفت.» او در مورد بازگشت بازرسان آژانس به سایت‌های هسته‌ای نیز ابراز تردید کرد و گفت این موضوع ابعاد امنیتی و ایمنی دارد که باید بررسی شود.
در عین حال، خطر انتشار مواد رادیواکتیو در پی حملات اخیر به سایت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی توسط آمریکا و اسرائیل از جمله نگرانی‌هایی بود که وزیر خارجه به آن اشاره کرد، هرچند جزئیات بیشتری ارائه نداد.
اما در شرایطی که تهران بر لزوم تداوم غنی‌سازی تأکید دارد، گزارش تازه‌ای از وب‌سایت خبری آمریکایی «اکسیوس» حکایت از موضع متفاوت ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه دارد. به نقل از چند مقام اروپایی و یک مقام اسرائیلی، مسکو از تهران خواسته است که با طرح «غنی‌سازی صفر» آمریکا موافقت کند.
بر اساس این گزارش، پوتین در گفت‌وگوهای اخیر خود با دونالد ترامپ و امانوئل مکرون، حمایت خود را از توافقی بدون غنی‌سازی اعلام کرده است. به‌گفته منابع آگاه، کرملین حتی به اسرائیل نیز در این زمینه اطمینان داده و آماده است تا اورانیوم غنی‌شده موجود در ایران را از کشور خارج کند و در عوض، سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها و مصارف پزشکی را تأمین کند.
در حالی که کرملین و تهران هنوز به‌طور رسمی به این گزارش واکنشی نشان نداده‌اند، یک منبع آگاه در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم این ادعا را رد کرده است. اما به نظر می‌رسد اگر مواضع پوتین صحت داشته باشد، این نخستین‌بار است که روسیه با سیاست‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی فاصله می‌گیرد و در کنار آمریکا بر ضرورت توقف کامل غنی‌سازی تأکید می‌کند.
اکنون پرسش کلیدی این است: آیا فشار دو‌جانبه از سوی روسیه و آمریکا می‌تواند ایران را به پذیرش توافقی بدون غنی‌سازی سوق دهد؟ یا جمهوری اسلامی بر موضع خود در حفظ چرخه کامل سوخت پافشاری خواهد کرد؟ با توجه به پیچیدگی معادلات، هنوز پاسخ روشن نیست، اما فضای مذاکرات بدون تردید وارد مرحله‌ای تازه شده است.
