اتحادیه عرب در واکنش به اظهارات اخیر مقامهای ایران درباره سوریه، این سخنان را «فتنهانگیز» خوانده و هدف از آن را دامن زدن به نزاع در میان مردم سوریه دانست. در بیانیهای که دبیرخانه اتحادیه عرب روز پنجشنبه، ۶ دیماه منتشر کرد، از تحولات اخیر در چند شهر سوریه که به گفته آنها «با هدف شعلهور کردن فتنه» رخ داده، ابراز نگرانی شده است.
در این بیانیه، اظهارات اخیر مقامهای ایرانی نیز مردود اعلام شده است. هرچند به نام مقام خاصی اشاره نشده، اما در روزهای گذشته محسن رضایی، فرمانده سابق سپاه پاسداران، در شبکه اجتماعی ایکس گفته بود که جوانان سوریه ظرف کمتر از یک سال «به شکل دیگری مقاومت را در این کشور احیا میکنند». همچنین عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، اظهار داشت که تحولات سوریه همچنان ادامه خواهد داشت و «قضاوت درباره آن زود است».
رهبر جمهوری اسلامی ایران، علی خامنهای نیز در سخنانی از جوانان سوریه بهعنوان گروهی «که چیزی برای از دست دادن ندارند» یاد کرد و از ظهور «یک مجموعه شرافتمند قوی» در این کشور سخن گفت.
در واکنش به این اظهارات، اتحادیه عرب خواستار احترام همه طرفها به استقلال، تمامیت ارضی و ثبات سوریه شد و تاکید کرد که دولت این کشور باید کنترل کامل بر تمامی سلاحها داشته باشد و از مداخلات خارجی بیثباتکننده جلوگیری شود.
تحولات داخلی سوریه پس از سقوط حکومت بشار اسد
این بیانیه در حالی صادر میشود که پس از سقوط حکومت بشار اسد، چندین شهر سوریه شاهد تظاهرات و درگیریهای مسلحانه بوده است. دولت جدید سوریه اعلام کرده که عملیاتی را علیه «عوامل حکومت اسد» آغاز کرده است. درگیریها در مناطق مختلف از جمله حمص و طرطوس ادامه دارد و تاکنون دهها کشته برجای گذاشته است.
طی این مدت، یک ویدئو از حمله به زیارتگاه علویان منتشر شد که اعتراضاتی گسترده را در پی داشت. همچنین، نیروهای تازهبهقدرترسیده اقدام به بازداشت مقامات سابق حکومت اسد کردهاند. از جمله این افراد، ژنرال محمد کنجو حسن است که به عنوان یکی از مقامات امنیتی ارشد حکومت سابق شناخته میشد.
پاسخ ایران و موقعیت منطقهای
در واکنش به این تحولات، اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، اتهام دخالت ایران در امور داخلی سوریه را «بیاساس» خوانده و آن را رد کرده است. با این حال، مقامهای جمهوری اسلامی از اصطلاحاتی مانند «مقاومت» برای توصیف گروههای شبهنظامی همسو با ایران در سوریه استفاده میکنند.
این شرایط در حالی است که سقوط حکومت اسد، به گفته تحلیلگران، مسیر انتقال تسلیحات ایران به لبنان از طریق سوریه را مختل کرده و ضربهای استراتژیک به نفوذ منطقهای ایران وارد آورده است.
نقش روسیه و واکنشهای بینالمللی
روسیه، به عنوان یکی از حامیان اصلی حکومت اسد، اخیراً خواستار گفتوگو با دولت جدید سوریه شده و منافع امنیتی ترکیه در منطقه را نیز «قابل درک» دانسته است. با توجه به درگیریهای جاری و ابهامات موجود، وضعیت سوریه همچنان یکی از مسائل پیچیده در معادلات منطقهای باقی مانده است.