نابودی مرکز تحقیقاتی مرتبط با تسلیحات هستهای ایران در حمله اسرائیل: گزارشی از اکسیوس
چند مقام آمریکایی و اسرائیلی ادعا کردهاند که اسرائیل در حملهای که پنجم آبانماه به ایران انجام داد، موفق به نابودی یک مرکز تحقیقاتی فوقسری و مرتبط با برنامه تسلیحات هستهای ایران در مجتمع نظامی پارچین شده است.
جزئیات حمله و اهداف آن:
وبسایت خبری اکسیوس روز جمعه ۲۵ آبان با استناد به اظهارات سه مقام آمریکایی، یک مقام پیشین و یک مقام فعلی اسرائیلی گزارش داد که این حمله ضربهای جدی به تلاشهای ایران برای احیای بخش نظامی تحقیقات هستهایاش وارد کرده است.
هدف اصلی این حمله، تأسیسات معروف به «طالقان ۲» واقع در مجتمع نظامی پارچین، در سی کیلومتری جنوب شرقی تهران بوده است. این تأسیسات در گذشته بخشی از برنامه تسلیحات هستهای ایران محسوب میشده که در سال ۲۰۰۳ متوقف شد.
به گفته منابع مطلع، ایران از این مرکز برای آزمایش مواد انفجاری که برای فعال کردن ماشه کلاهک هستهای ضروری است، استفاده میکرده است. تصاویر ماهوارهای منتشرشده توسط مؤسسه علوم و امنیت بینالملل (ISIS) نشان میدهد که این تأسیسات در حمله اسرائیل بهطور کامل تخریب شده است.
ادعاهای مقامهای اسرائیلی:
یک مقام پیشین اسرائیلی اظهار داشت که در جریان این حمله، تجهیزات پیچیدهای که برای طراحی و تولید مواد منفجره پلاستیکی لازم جهت فعال کردن ماشه کلاهک هستهای استفاده میشد، نابود شدهاند. به گفته این مقام، این تجهیزات بخشی از تحقیقات «فوق سری» ایران بوده که تنها تعداد کمی از مقامات ارشد حکومتی از آن اطلاع داشتهاند.
فعالیتهای مشکوک:
منابع آمریکایی و اسرائیلی همچنین ادعا کردهاند که فعالیتهای اخیر در تأسیسات طالقان ۲، بخشی از پروژهای با کاربرد دوگانه نظامی و غیرنظامی بوده است. این تحقیقات شامل مدلسازیهای کامپیوتری و بررسی مواد متالورژیکی و انفجاری بوده که از اوایل سال ۲۰۲۴ تحت نظر دستگاههای اطلاعاتی اسرائیل و آمریکا قرار داشته است.
واکنشهای رسمی ایران:
نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد از اظهار نظر درباره این گزارش خودداری کرده است. مقامات ایرانی نیز همواره ادعاهای مربوط به تلاش برای دستیابی به تسلیحات هستهای را رد کردهاند. هفته گذشته، عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در بیانیهای تأکید کرد: «ایران بهدنبال تسلیحات هستهای نیست. تمام!»
پیشینه هشدارها:
اکسیوس در گزارشی در تیرماه سال جاری از «هشدارهای خصوصی» ایالات متحده به مقامات ایرانی درباره فعالیتهای مشکوک خبر داده بود. واشینگتن امیدوار بود این هشدارها باعث توقف این فعالیتها شود، اما به گفته مقامهای آمریکایی، ایران به فعالیتهای خود ادامه داده است.
در پی این تحولات، مدیر اطلاعات ملی آمریکا نیز ارزیابی خود درباره برنامه هستهای ایران را تغییر داد. روزنامه والاستریت جورنال در مردادماه گزارش داد که آوریل هینس، در گزارشی به کنگره آمریکا، جملهای که سالها در گزارشهای مشابه تکرار میشد و تأکید داشت ایران در حال حاضر مشغول فعالیتهای کلیدی توسعه تسلیحات هستهای نیست، حذف کرده است.
چشمانداز مذاکرات و فشارهای بینالمللی:
گزارش جدید اکسیوس همزمان با سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به ایران منتشر شده است. گروسی طی این سفر دو روزه با مقامات ارشد ایرانی دیدار و از مراکز هستهای این کشور بازدید کرد.
عباس عراقچی و محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، در دیدار با گروسی از تمایل ایران برای ازسرگیری مذاکرات هستهای با سه کشور اروپایی خبر دادند اما تأکید کردند که «تحت فشار و ارعاب» حاضر به مذاکره نخواهند بود.
این در حالی است که گزارشها حاکی از آن است که قدرتهای اروپایی در نشست آتی شورای حکام در تلاش هستند تا قطعنامهای تنبیهی علیه ایران صادر کنند. این تحولات، فشارها بر تهران را در حالی افزایش میدهد که ایران همچنان بر ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای خود اصرار دارد.