«ملکهٔ زباله‌ها» عامل بزرگ‌ترین فاجعهٔ زیست محیطی تاریخ سوئد

فریبا ونکور، چهرهٔ تاثیرگذار اینترنتی ساکن کالیفرنیا که به برنامه‌های تمرینی بدن‌سازی و پیغام‌های انگیزشی و امیدبخش معروف است، در سوئد به نمادی برای فاجعه‌های زیست‌محیطی تبدیل شده است.

شرکت خانم ونکور در سوئد که با نام Think Pink (صورتی بیاندیش) فعالیت می‌کرد با برندینگ شاد و خوش‌رنگ و لعاب خود، در کانون یکی از بدترین فجایع زیست‌محیطی سوئد قرار دارد.

فریبا ونکور که با نام اصلی ایزابلا خطیبی قباق‌تپه در ایران به دنیا آمده است، در دهه ۱۹۸۰ به سوئد مهاجرت کرده است.

حرفهٔ او در ابتدا ارتباطی به مدیریت زباله نداشت و مسیر زندگی‌اش که با تغییر نام‌های پیاپی همراه بوده، بیشتر حول ادارهٔ کلوب‌های شبانه می‌گذشت که مشکلات قانونی متعددی از جمله «فسادهای مالی» را به دنبال داشته است.

فریبا ونکور که در حال حاضر با نام بلا نیلسون فعالیت می‌کند، در اوایل دهه ۲۰۱۰ میلادی و با تغییر حرفه‌ای غافلگیرانه، شرکتی با عنوان تینک پینک را در سوئد تأسیس کرد و خود را «ملکهٔ زباله‌ها» نامید.

این شرکت که در زمینه مدیریت زباله فعالیت می‌کرد، وعده داده بود تا رویکردی تازه نسبت به بازیافت زباله‌ها ارائه دهد و در ادامه با جلب‌توجه بسیار، این شرکت توانست قراردادهایی را با چندین شهرداری سوئدی بدست آورد.

اما پشت این رنگ و لعاب صورتی و شاد، حقیقتی تیره پنهان بود. مدتی بعد فاش شد که تینک پینک نه فقط به وعده‌های خود دربارهٔ بازیافت زباله‌ها عمل نمی‌کند،‌ بلکه برعکس، ده‌ها تن زباله را به طور غیرقانونی در چندین مکان مختلف در سوئد دفن یا رها کرده است.

اولین زمینه‌های فروریختن کاخ صورتی خانم ونکور در سال ۲۰۲۰ رخ داد. ساکنین نزدیک محل‌های دفن غیرقانونی زباله‌های شرکت تینک پینک، استشمام بوهای عجیب و نامطبوعی را گزارش کردند که سلامتی آن‌ها را به خطر انداخته بود.

کمی بعد، گزارش‌های تحقیقی که توسط نشریه سوئدی «کالا فاکتا» منتشر شد، روش‌های «غیرقانونی» شرکت تینک پینک را افشا کرد. در پی آن، مقامات محلی نیز تحقیقاتی را آغاز کردند که نتیجهٔ آن کشف یک رسوایی زیست‌محیطی حیرت‌آور بود.

اگرچه هنوز ابعاد کامل آسیب‌های زیست‌محیطی ناشی از فعالیت‌های شرکت تینک پینک روشن نشده است، اما گزارش‌ها نشان می‌دهد که محل‌های دفن غیرقانونی این زباله‌ها، حاوی مواد خطرناکی مانند آرسنیک، سرب و دی‌اکسین‌ها هستند.

این سموم می‌توانند خاک و منابع آب را آلوده کنند و خطرات جدی را برای سلامت جوامع نزدیک به آن ایجاد کنند. فرآیند پاکسازی آن‌ها از طبیعت نیز بسیار هزینه‌بر و طولانی خواهد بود.

در پی این رسوایی، فریبا ونکور از سوئد گریخت و در کالیفرنیا ساکن شد. او اگر چه متهم اول این فاجعهٔ زیست‌محیطی است، اما دیگرانی از جمله همسر سابق فریبا ونکور و برخی از مقامات شهری که بدون انجام تحقیقات کافی با تینک پینک قرارداد بستند نیز تحت پیگرد قرار دارند.

این حادثه همچنین شهرت سوئد را به عنوان کشوری پیشرو در پایداری زیست‌محیطی لکه‌دار کرده است.