مقدمه:
در سال‌های ۱۴۰۴ تا ۱۴۰۷، جهان با چالش‌های جدی و تحولات پیچیده‌ای مواجه خواهد شد.
-
احتمال درگیری ایران و آمریکا، که حتی ممکن است به جنگ مستقیم میان دو کشور منجر شود.
-
جنگ تعرفه‌ها که می‌تواند بر اقتصاد جهانی تأثیر بگذارد و باعث افزایش یا کاهش تورم و نوسانات بازارهای مالی شود.
-
وضعیت دریای چین که نیازمند تعیین تکلیف است؛ روسیه باید موضع خود را در قبال چین و کره شمالی مشخص کند و ممکن است از آن‌ها فاصله بگیرد. از سوی دیگر، احتمال حمله چین به تایوان نیز وجود دارد.
-
آمریکا و چین به دلیل منافع متضاد، به‌ویژه در صنعت تسلیحات، در کنار یکدیگر باقی نخواهند ماند. تجارت اسلحه همواره سودآور بوده و رقابت در این حوزه تشدید خواهد شد.
سواد رسانه‌ای:
مجله The Economist تصویری منتشر کرده و مقاله‌ای با عنوان The Don’s New World Order (به معنای “نظم نوین جهانی دان‌ها”) به چاپ رسانده است. واژه Don برگرفته از فیلم پدرخوانده است و به سرکردگان مافیا اشاره دارد.
سواد رسانه‌ای اهمیت بالایی دارد، زیرا تصاویر رسانه‌ای با مخاطب سخن می‌گویند. در این تصویر، دونالد ترامپ به‌عنوان رهبر اصلی مافیا در صدر قرار گرفته و ژستی مشابه رهبران مافیایی دارد، گویی در حال برنامه‌ریزی برای مقابله با مخالفان خود است.
تحلیل افراد حاضر در تصویر:
-
دونالد ترامپ (رئیس‌جمهور سابق آمریکا) به‌عنوان چهره‌ای محوری در تصویر دیده می‌شود.
-
ولادیمیر پوتین (رئیس‌جمهور روسیه) در کنار او قرار دارد، که نشان‌دهنده نوعی اتحاد ظاهری میان آمریکا و روسیه است؛ برخلاف دوران جنگ سرد که دو کشور در مقابل یکدیگر قرار داشتند.
-
شی جین پینگ (رئیس‌جمهور چین) که با سیاست‌های اقتصادی انبساطی، به‌دنبال رقابت با ترامپ است. آمریکا در راهبردهای کلان خود، تلاش دارد از قدرت‌گیری چین جلوگیری کند.
-
محمد بن سلمان (ولیعهد عربستان) که نقش کلیدی در آینده اقتصادی منطقه دارد. عربستان به‌عنوان قطب سرمایه‌گذاری و تجارت در خاورمیانه مطرح شده است.
-
رجب طیب اردوغان (رئیس‌جمهور ترکیه) که اگرچه در دوران نخست‌وزیری خود موفق به کاهش نرخ تورم شد، اما به نظر می‌رسد که به پایان دوران سیاسی خود نزدیک شده است.
-
بنیامین نتانیاهو (نخست‌وزیر اسرائیل) که به دنبال اقدامات تاریخی و ماندگار در سیاست خارجی و داخلی اسرائیل است.
نکته مهم این است که در این تصویر، هیچ نام و نشانی از رهبران جمهوری اسلامی ایران دیده نمی‌شود. همچنین، به نظر می‌رسد تمامی شخصیت‌های حاضر در تصویر، با ترامپ همراه هستند و سیاست‌های او را به چالش نمی‌کشند، حتی رئیس‌جمهور چین. اگر این شرایط را به بازی شطرنج تشبیه کنیم، به نظر می‌رسد که مهره‌های اصلی در جهتی حرکت می‌کنند که مورد تأیید ترامپ است.
تهدیدهای ترکیبی (Hybrid Threats):
تهدیدهای ترکیبی، آن دسته از تهدیدهایی هستند که هم‌زمان یک کشور یا بازیگر را از چندین جنبه مورد هدف قرار می‌دهند. این تهدیدها معمولاً در سه حوزه اصلی شکل می‌گیرند:
-
نظامی: آمریکا و اسرائیل مانورهای نظامی گسترده‌ای همراه با بمب‌افکن‌های سنگین برگزار کرده‌اند. ترامپ از این طریق سیگنالی به ایران ارسال کرده که اگر مذاکره‌ای صورت نگیرد، احتمال اقدام نظامی وجود دارد.
-
اقتصادی: وزیر خزانه‌داری آمریکا اعلام کرده که نگه‌داری ریال، اقدامی نامطمئن است. این اظهارات نشان می‌دهد که اقتصاد ایران به‌عنوان یک هدف در جنگ اقتصادی قرار گرفته است.
-
اجتماعی:
-
ساسی مانکن: این خواننده با اقدامات و محتوای موسیقایی خود، بر باورهای مذهبی و فرهنگی جامعه ایران، به‌ویژه شیعیان، تأثیر گذاشته است. ابتدا با یک جنگ رسانه‌ای حول محور رابطه آرام جوینده (همسر سپهر حیدری) سر و صدا ایجاد کرد و سپس با انتشار آهنگ توبه، چالشی جدید در فضای رسانه‌ای به وجود آورد.
-
سریال معاویه: این سریال که توسط عربستان و به رهبری محمد بن سلمان تولید شده، باورهای شیعیان را هدف گرفته است. بن سلمان خود را با معاویه مقایسه می‌کند و او را سیاستمداری واقع‌گرا می‌داند که با شرایط جهانی سازگار است، برخلاف امام علی (ع) که بر اساس ایدئولوژی خود جهان را تفسیر می‌کرد.
-
نتیجه‌گیری:
تحولات جهانی در سال‌های آینده پیچیده‌تر از گذشته خواهد بود و رسانه‌ها نقش مهمی در جهت‌دهی به افکار عمومی دارند. آگاهی از سواد رسانه‌ای، تحلیل دقیق سیاست‌های جهانی و درک تهدیدهای ترکیبی، از ملزومات تصمیم‌گیری صحیح در شرایط پرتنش آینده است.
