در نهمین روز از جنگ تمامعیار میان جمهوریاسلامی و اسرائیل، تهران و تلآویو وارد فاز تازهای از درگیریهای مستقیم و غیرمستقیم شدند؛ درگیریهایی که نهتنها مرزهای دو کشور را بلکه امنیت کل منطقه را درگیر کرده است.
پس از ترور همزمان ۹ دانشمند هستهای جمهوریاسلامی در نخستین ساعات آغاز جنگ، اکنون خبر ترور ایثار طباطبایی قمشه، یکی دیگر از متخصصان ارشد هستهای جمهوریاسلامی و همسرش در منزلشان، ابعاد جنگ سایهها را برجستهتر کرده است. این دانشمند که کمتر در رسانهها شناخته شده بود، از اعضای کلیدی پروژههای حساس غنیسازی و طراحی سانتریفیوژ به شمار میرفت.
این ترور در شرایطی رخ داد که اسرائیل بامداد شنبه با ۵۰ جنگنده و ۱۵۰ بمب سنگرشکن به دهها هدف در ایران حمله کرد؛ از جمله سایت هستهای اصفهان، زیرساختهای موشکی، خودروهای حامل پهپاد و سامانههای پدافند هوایی. ارتش اسرائیل همچنین تصاویر حمله به خودروی حامل بهنام شهریاری (مسئول انتقال تسلیحات نیروی قدس سپاه) و امین پورجودکی (فرمانده یگان دوم پهپادی سپاه) را منتشر کرد.
در مقابل، ایران دستکم هفت پهپاد به عمق خاک اسرائیل فرستاد که به گفته منابع تلآویو، اکثر آنها رهگیری شدند اما خساراتی به شهرهایی نظیر بیتشآن وارد آمد. به گفته ارتش اسرائیل، جمهوریاسلامی در یک هفته گذشته بیش از ۵۳۰ موشک و صدها پهپاد به سوی این کشور شلیک کرده است که کمتر از پنج درصد آنها توانستهاند به هدف اصابت کنند.
از سوی دیگر، جبهه جنگ سایبری هم داغتر از همیشه است. گروه هکری «گنجشک درنده» که وابسته به اسرائیل معرفی شده، از هک نوبیتکس و سرقت ۵۰ میلیون دلار رمزارز ایرانی خبر داده و تهدید به افشای اطلاعات حساس کرده است.
دیپلماسی یا جنگ تمامعیار؟
در حالیکه عباس عراقچی برای دیدار با مقامات اروپایی راهی ژنو است، او تاکید کرده که تا زمان ادامه تجاوزات اسرائیل، جایی برای مذاکره مستقیم با آمریکا وجود ندارد. این در حالی است که دونالد ترامپ همچنان از گزینه حمله به فردو و ورود مستقیم ارتش آمریکا به جنگ سخن میگوید.
ترامپ با صراحت اعلام کرد توقف جنگ برای باز شدن مسیر دیپلماسی “بسیار دشوار” خواهد بود و در عین حال، عملکرد اسرائیل را در تخریب برنامه هستهای جمهوریاسلامی ستود. اروپا اما تلاش دارد پیشنهادی جامع برای کنترل برنامه هستهای جمهوریاسلامی بر سر میز مذاکره بگذارد؛ پیشنهادی که شانس موفقیتش هر روز کمتر میشود.
منطقه در لبه پرتگاه
در این میان، نگرانی از گسترش درگیری به کل منطقه رو به افزایش است. کشورهای خلیج فارس از جمله قطر به شدت در تلاشند تا واشینگتن را به اعمال فشار بر تلآویو برای توقف حملات وادارند، چرا که از تبعات اقتصادی و امنیتی این جنگ، بهویژه خطر بستن تنگه هرمز، نگرانند.
در داخل ایران، افکار عمومی با نگرانی به شدت ضربات اسرائیل و ناکارآمدی سامانههای پدافند هوایی نگاه میکند. منابع محلی از هجوم خانوادهها به پناهگاههای خانگی و تلاش برای ترک مناطق هدفگیریشده خبر میدهند.