در حالی که نگرانیها درباره احتمال حمله نظامی اسرائیل به تأسیسات هستهای ایران افزایش یافته، دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، روز چهارشنبه ۷ خرداد اعلام کرد که در گفتوگویی تلفنی با نخستوزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، صراحتاً اعلام کرده که در شرایط کنونی، اقدام نظامی علیه ایران را مناسب نمیداند.
ترامپ در جمع خبرنگاران در کاخ سفید گفت: «بله، به او گفتم. فکر نمیکنم الان زمان مناسبی باشد. ما در حال مذاکره با ایران هستیم و گفتوگوهای خوبی داشتهایم.»
رئیسجمهور آمریکا تصریح کرد که این اظهارات را نه از سر هشدار بلکه بهعنوان «اعلام موضع روشن» با نتانیاهو در میان گذاشته و افزود: «اگر به توافقی قوی با سازوکارهای نظارتی شفاف برسیم، دیگر نیازی به حمله نخواهد بود.»
«آزمایشگاه را زمانی منهدم میکنیم که کسی در آن نباشد»
ترامپ تأکید کرد که هدف از توافق، دستیابی به مدلی است که در آن «بازرسان بتوانند آزادانه ورود کنند، هرچه لازم است را ضبط کنند و بدون خونریزی، نقاط حساس را از کار بیندازند». او گفت: «میتوانیم آزمایشگاهی را نابود کنیم، اما وقتی هیچکس داخلش نباشد. دو روش وجود دارد.»
به گفته او، در حال حاضر مذاکرات به مرحله حساسی رسیده و طرف ایرانی نیز تمایل به توافق نشان داده است: «اگر بتوانیم توافقی انجام دهیم، جانهای بسیاری را نجات خواهیم داد. البته ممکن است شرایط هر لحظه تغییر کند، اما اکنون فضا مثبت است.»
نگرانی اسرائیل از توافق احتمالی با تهران
در همین حال، روزنامه نیویورکتایمز گزارش داده که دولت اسرائیل از احتمال دستیابی سریع ترامپ به توافق با ایران نگران است؛ بهویژه اینکه چنین توافقی ممکن است اجازه دهد تأسیسات غنیسازی ایران حفظ شود؛ مسئلهای که به گفته این روزنامه، «خط قرمز اسرائیل» است.
به گزارش نیویورکتایمز، نتانیاهو حتی تهدید کرده که در صورت تداوم روند فعلی مذاکرات، ممکن است تلآویو برای توقف آن، مستقیماً به تأسیسات ایران حمله کند.
منابع اطلاعاتی آمریکایی نیز گفتهاند که اسرائیل از توانایی لازم برای آغاز چنین حملهای ظرف هفت ساعت برخوردار است. دفتر نخستوزیر اسرائیل در واکنش به این گزارش تنها به گفتن «اخبار جعلی» بسنده کرده است.
گروسی: راه توافق هنوز باز است
در همین روز، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، با مثبت خواندن ادامه گفتوگوهای ایران و آمریکا، بر ضرورت گنجاندن «نظارتهای بسیار قوی» در هر توافق احتمالی تأکید کرد.
او در نشست خبری در وین گفت: «مذاکرات هنوز به نتیجه نهایی نرسیده اما ادامه گفتوگو نشانهای مثبت است. همیشه راهی برای آشتی دادن مواضع وجود دارد.»
با این حال گروسی در پاسخ به اینکه آیا ایران باید اجرای «پروتکل الحاقی» را از سر بگیرد، خودداری کرد. این پروتکل به آژانس اجازه میدهد از سایتهای اعلامنشده نیز بازرسی کند.
تحرکات دیپلماتیک، در سایه تهدیدهای نظامی
با وجود پیشرفتهای اعلامشده، تنشها همچنان ادامه دارد. از جمله حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران، هشدار داده که «پاسخ ایران به هر اشتباه دشمن، فوری و قاطع خواهد بود.»
همزمان محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، نیز گفت که جمهوری اسلامی در صورت توافق، ممکن است پذیرش بازرسان آمریکایی را مورد تجدید نظر قرار دهد؛ امری که پیش از این رد شده بود.
ایران و آمریکا تاکنون پنج دور مذاکره غیرمستقیم با میانجیگری عمان برگزار کردهاند. هنوز تاریخ دور ششم اعلام نشده، اما سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، روند گفتوگوها را «در مسیر درست» توصیف کرده است.