دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، با لحنی تند و تحقیرآمیز نسبت به اظهارات مقامات جمهوریاسلامی درباره تداوم برنامه غنیسازی اورانیوم واکنش نشان داد و گفت: «جمهوریاسلامی هنوز درک نکرده چه ضربهای در جنگ ۱۲ روزه خورده است.»
وی روز یکشنبه پنجم مرداد، در جریان سفر خود به اسکاتلند و پیش از دیدار با رئیس کمیسیون اروپا، در جمع خبرنگاران تصریح کرد: «راستش فکر نمیکنم خودشان واقعا متوجه باشند… هرچند میدانند؛ کل این ماجرا فقط یک فریب است.»
رئیسجمهور آمریکا در ادامه با اشاره به اظهارات مقامات جمهوریاسلامی که از «حق غنیسازی» سخن گفتهاند، گفت: «این حرفها خیلی زشت است. هنوز در مورد غنیسازی صحبت میکنند… آخر چقدر باید احمق بود که چنین حرفی زد؟ ما اجازه نخواهیم داد چنین چیزی اتفاق بیفتد.»
غنیسازی ادامه دارد، تهران عقب نمینشیند
در روزهای گذشته، مسعود پزشکیان، طی مصاحبهای با شبکه الجزیره تأکید کرده بود که جمهوری اسلامی هرگز از برنامه غنیسازی دست نخواهد کشید. همچنین عباس عراقچی، وزیر خارجه دولت، در گفتوگو با فاکسنیوز گفت: «حتی در برابر شدیدترین تحریمها هم از حق غنیسازی عقبنشینی نخواهیم کرد.»
ترامپ در اظهارات خود همچنین فاش کرد که در تماس با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، درباره مسائل مرتبط با ایران نیز گفتوگو کرده است.
در جریان جنگ اخیر میان جمهوریاسلامی و اسرائیل، که از آن به عنوان یکی از شدیدترین درگیریها در سالهای اخیر یاد میشود، اسرائیل چندین مرکز هستهای ایران را هدف حمله قرار داد. ایالات متحده نیز همزمان، بامداد اول تیر، در عملیاتی هماهنگ تأسیسات حساس در فردو، نطنز و اصفهان را بمباران کرد.
مقامات آمریکایی و اسرائیلی مدعیاند که این حملات زیرساخت هستهای ایران را بهطور جدی تخریب کرده و برنامه اتمی جمهوری اسلامی را «به عقب راندند».
گزارش واشنگتنپست: ایران دیگر در آستانه بمب نیست
روزنامه واشنگتنپست در تحلیلی تازه با استناد به منابع اطلاعاتی و شواهد فنی گزارش داد که ضربه وارده به برنامه هستهای ایران چنان سنگین بوده که این کشور «دیگر در آستانه هستهای شدن قرار ندارد» و حتی در صورت ادامه مسیر، دستکم یک تا دو سال تا ساخت سلاح اتمی فاصله دارد.
دیوید ایگناتیوس، تحلیلگر باسابقه این روزنامه، به نقل از یک منبع اسرائیلی نوشت: «جمهوریاسلامی اکنون برای تولید یک سلاح هستهای قابلحمل، به فرض موفقیت در مخفیکاری، حداقل به یک یا دو سال زمان نیاز دارد.»
به گفته این گزارش، حتی اگر جمهوریاسلامی درصدد ساخت و نمایش یک وسیله خام هستهای باشد، احتمال زیادی وجود دارد که اسرائیل پیش از آن دست به حملهای ناتوانکننده بزند.
با این حال، نویسنده واشنگتنپست هشدار داده است که برخی ابعاد همچنان نامشخصاند؛ از جمله اینکه آیا سانتریفیوژهای مخفی، ذخایر پنهان اورانیوم یا تجهیزات جابجاشدهای باقی ماندهاند که بتوانند ادامه فعالیتها را ممکن سازند.
ایران و اروپا در انتظار تصمیم نهایی درباره «مکانیسم ماشه»
در سوی دیگر، سخنگوی دولت ایران خبر داد که پیشنهادهای ارائهشده در نشست استانبول با مقامهای سه کشور اروپایی (بریتانیا، آلمان و فرانسه) درباره «تمدید مکانیسم ماشه» در دست بررسی کارشناسی است.
فاطمه مهاجرانی تأکید کرد که «دو طرف پیشنهاداتی مطرح کردند» و فعلاً وارد مرحله تصمیمگیری نهایی نشدهاند.
به گفته منابع دیپلماتیک، کشورهای اروپایی حاضرند در صورت همکاری جمهوریاسلامی با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و ازسرگیری مذاکرات با آمریکا، اجرای مکانیسم ماشه را برای چند ماه به تعویق بیندازند؛ این مکانیسم بازگشت خودکار تحریمهای بینالمللی علیه ایران را بهدنبال خواهد داشت، در صورتی که تهران به تعهدات برجامی خود پایبند نباشد.
جمعبندی:
جنگ ۱۲ روزه اخیر میان ایران و اسرائیل، برنامه هستهای جمهوری اسلامی را وارد مرحلهای مبهم و پرتنش کرده است. در حالی که تهران بر حق خود برای ادامه غنیسازی تأکید دارد، واشنگتن و تلآویو با استناد به حملات اخیر، از عقبنشینی برنامه اتمی ایران سخن میگویند. اظهارات تند دونالد ترامپ علیه جمهوریاسلامی، همراه با هشدار دوباره به امکان حملات نظامی، نشان میدهد تنشها هنوز در نقطه جوش باقی ماندهاند—بهویژه اگر مذاکرات هستهای از مسیر همکاری فاصله بگیرد.