دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، روز جمعه برای نخستین بار تأیید کرد که ایران پیشنهادی از سوی آمریکا درباره برنامه هسته‌ای‌اش دریافت کرده است؛ اظهاراتی که نشان از ورود مذاکرات میان دو کشور به مرحله‌ای حساس دارد.
به گفته ترامپ، این پیشنهاد در ادامه رایزنی‌های صورت‌گرفته میان «استیو ویتکوف» نماینده ویژه ایالات متحده در امور خاورمیانه و «عباس عراقچی» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی تنظیم شده است. با این حال، تهران تاکنون دریافت چنین پیشنهادی را به طور رسمی تأیید نکرده است.
سخنان ترامپ در مسیر بازگشت از خاورمیانه
ترامپ این اظهارات را در جریان بازگشت خود از سفر سه‌مرحله‌ای به خاورمیانه و در هواپیمای اختصاصی ریاست‌جمهوری ایر فورس وان بیان کرد. او در این سفر که شامل امارات، عربستان سعودی و قطر بود، بارها هشدار داد که اجازه دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را نخواهد داد.
در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران مبنی بر اینکه آیا آمریکا رسماً پیشنهادی به ایران داده، ترامپ گفت: «آن‌ها یک پیشنهاد دارند. اما مهم‌تر از آن، می‌دانند که باید سریع عمل کنند، وگرنه اتفاق بدی خواهد افتاد.»
ابهام در مواضع واشنگتن
این در حالی است که عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، روز پنجشنبه در حاشیه نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت که ایران تاکنون هیچ پیشنهادی از سوی آمریکا دریافت نکرده است. او در عین حال از تناقض‌گویی‌های مقامات آمریکایی انتقاد کرد و آن را نشانه‌ای از «هرج‌ومرج در سیاست خارجی واشنگتن» یا بخشی از «تاکتیک‌های مذاکره‌ای محاسبه‌شده» دانست.
عراقچی افزود: «ما روزانه دو یا سه موضع متفاوت از واشنگتن، از رئیس‌جمهور و از دولت جدید آمریکا می‌شنویم.»
نقطه اختلاف: غنی‌سازی
مذاکرات میان دو طرف که با میانجی‌گری وزیر خارجه عمان «بدر البوسعیدی» در مسقط و رم برگزار شده، تاکنون وارد مرحله کارشناسی شده است. اما اختلاف اصلی همچنان بر سر غنی‌سازی اورانیوم باقی است.
جمهوری اسلامی بر حق خود برای غنی‌سازی تأکید دارد، در حالی که دولت ترامپ خواستار توقف کامل این فعالیت‌ها شده است. «ویتکوف» ابتدا غنی‌سازی در سطح ۳.۶۷ درصد را پذیرفت، اما در ادامه موضع خود را تغییر داد و خواستار توقف کامل آن شد.
تهدید به حمله و هشدارهای منطقه‌ای
ترامپ بارها تهدید کرده که در صورت عدم دستیابی به توافق، حملات هوایی علیه تأسیسات هسته‌ای ایران انجام خواهد شد. از سوی دیگر، مقامات جمهوری اسلامی نیز با اشاره به غنی‌سازی نزدیک به سطح تسلیحاتی، هشدار داده‌اند که ممکن است مسیر دستیابی به سلاح هسته‌ای را در پیش بگیرند.
در این میان، اسرائیل نیز تهدید کرده در صورت احساس خطر، به‌طور مستقل به تأسیسات هسته‌ای ایران حمله خواهد کرد؛ تهدیدی که در سایه بحران فزاینده در نوار غزه، بر پیچیدگی اوضاع افزوده است.
گام‌های بعدی؟
در حالی که جزئیات پیشنهاد آمریکا هنوز منتشر نشده، آینده این مذاکرات مبهم‌تر از همیشه است. اما آنچه مشخص است، این است که زمان برای تصمیم‌گیری نهایی هر روز کمتر می‌شود — و هم تهران و هم واشنگتن در آستانه انتخابی سرنوشت‌ساز ایستاده‌اند.
