هم‌زمان با آغاز زودهنگام خاموشی‌ها در ایران و تداوم قطعی روزانه چهار تا پنج ساعته برق بدون اطلاع قبلی، موج نارضایتی عمومی در شبکه‌های اجتماعی و در برخی شهرها در قالب تجمع اعتراضی خود را نشان داده است.
خاموشی‌هایی که امسال برخلاف سال‌های پیش، از میانه اردیبهشت آغاز شده و در بسیاری از شهرهای جنوبی کشور حتی تا هشت ساعت در روز ادامه دارد، علاوه بر ایجاد اختلال در زندگی روزمره، ضربه‌های شدیدی نیز به تولید و کشاورزی وارد کرده است.
در واکنش به این وضعیت، مهدی مسائلی، دبیر سندیکای صنعت برق، نسبت به تابستانی «بسیار سخت» هشدار داده و از مردم خواسته تا «بادبزن و آفتابه» تهیه کنند. این اظهارات با موجی از تمسخر و انتقاد در شبکه‌های اجتماعی مواجه شد.
قطع برق، قطع آب؛ موج نارضایتی اجتماعی در بهبهان
در استان خوزستان، که در روزهای اخیر دمای هوا به بیش از ۴۵ درجه رسیده است، برخی مناطق با قطعی برق و به تبع آن، قطعی مکرر آب نیز مواجه شده‌اند. در بهبهان، گروهی از مردم در اعتراض به وضعیت نابسامان برق و آب مقابل فرمانداری تجمع کردند. منابع غیررسمی از بازداشت چند نفر در جریان این تجمع خبر داده‌اند.
از نان خشک تا عمل جراحی ناتمام؛ روایت‌های شبکه‌های اجتماعی
در فضای مجازی، ده‌ها ویدئو و تصویر از پیامدهای خاموشی منتشر شده؛ از نانوایی در شیراز که خمیرهای فاسدش را مقابل اداره برق تخلیه کرد، تا کشاورزانی که از نابودی محصولات خود می‌گویند. حتی گزارش‌هایی از گیر افتادن شهروندان در آسانسور یا قطع برق حین جراحی در بیمارستان‌ها نیز منتشر شده است.
پاسخ دولت: مشارکت مردمی در صنعت برق!
در میانه این بحران، وزیر نیرو، عباس علی‌آبادی، اعلام کرد «قرار نبوده بیش از دو ساعت در روز برق خانه‌ها قطع شود» و وعده داد که «تا پایان هفته خاموشی‌ها کنترل خواهد شد». با این حال، او به ناترازی ۲۰ هزار مگاواتی در تابستان گذشته اشاره کرد و گفت هدف امسال، جلوگیری از رسیدن این رقم به ۲۴ هزار مگاوات است.
او از مردم خواست در پروژه‌های برق سرمایه‌گذاری کنند، درخواستی که واکنش تند رئیس شورای هماهنگی شهرک‌های صنعتی را در پی داشت. وی با کنایه گفت: «اگر مردم باید برق تولید کنند، پس وزارت نیرو را تعطیل کنید.»
فرار از واژه «کمبود»، پناه به «ناترازی»
مقام‌های دولتی در مواجهه با بحران انرژی، دیگر از واژه‌هایی مانند «کمبود» یا «کسری» استفاده نمی‌کنند و تنها از «ناترازی» سخن می‌گویند. محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت، نیز تأیید کرد که ظرفیت تولید برق کشور پاسخگوی رشد تقاضا نیست و زمستان آینده نیز «شرایط دشواری» در پیش است.
تغییر ساعات کاری و تعطیلی پنج‌شنبه‌ها؛ راه‌حل موقت دولت
دولت برای کاهش مصرف برق اعلام کرده که از ۲۰ اردیبهشت، ساعات کاری ادارات از ۶ تا ۱۳ خواهد بود و پنج‌شنبه‌ها تا اطلاع ثانوی در تهران و برخی استان‌ها تعطیل می‌مانند.
برق زیر سایه بحران سرمایه‌گذاری و سوءمدیریت
به‌گفته کارشناسان مستقل، مصرف برق در ایران سالانه حدود ۷ درصد افزایش می‌یابد، معادل ۵ هزار مگاوات. در حالی‌که به باور آن‌ها، تنها با سه تا چهار برابر شدن سرمایه‌گذاری در تولید برق، می‌توان در یک دهه آینده به تعادل رسید.
با این حال، در فقدان برنامه‌ریزی کلان، مدیریت شفاف و سرمایه‌گذاری مستمر، این خاموشی‌ها نه یک پدیده موقتی، که به روالی تکراری و پرهزینه برای مردم و اقتصاد ایران تبدیل شده‌اند.
