فارسی
در حالی‌که صدای انفجارها تهران را به لرزه درآورده، بازارهای اقتصادی ایران نیز در شوک فرو رفته‌اند. روز یک‌شنبه ۲۵ خرداد، بازار بورس تهران به حالت تعطیل درآمد و سازمان بورس اعلام کرد که تمامی معاملات در بورس تهران، فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی تا پایان روز دوشنبه ۲۷ خرداد متوقف خواهند بود.
این تصمیم کم‌سابقه، در شرایطی گرفته شده که همزمان با آغاز درگیری‌های مستقیم میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، ارزش ریال در بازار غیررسمی به‌سرعت رو به افول گذاشته و طبق گزارش‌ها، تنها طی دو روز، حدود ۱۲ درصد از ارزش خود را در برابر یورو از دست داده است. قیمت هر یورو در بازار آزاد از مرز یک میلیون ریال گذشته و دلار آمریکا نیز از ۹۵ هزار تومان عبور کرده است—رکوردی تاریخی که از شوک ارزی در دهه ۱۳۹۰ نیز فراتر رفته است.
پلت‌فرم‌هایی که معمولاً نرخ ارز را با جزئیات منتشر می‌کنند، از دسترس خارج شده‌اند یا تحت سانسور قرار گرفته‌اند و معامله‌گران بازار ارز نیز از مداخله پرتنش نهادهای دولتی برای کنترل وضعیت خبر می‌دهند.
در واکنش، محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی، با صدور دستور فوری، معادل یک میلیارد دلار ارز برای واردات کالاهای اساسی تخصیص داد تا شاید از جهش قیمت‌ها در بازار کالاهای مصرفی جلوگیری شود.
با این حال، سخنگوی دولت جمهوری اسلامی در گفت‌وگویی تلویزیونی تصریح کرد که «ما در شرایط جنگی هستیم» و دولت علی‌رغم فشارها، روند اداره کشور را پیگیری می‌کند. او همچنین مدعی شد که در تأمین دارو، سوخت و مواد غذایی خللی ایجاد نشده است.
تأثیر دومینووار در بازارهای منطقه‌ای
بازتاب تحولات نظامی جمهوری اسلامی و اسرائیل، به بازارهای مالی خاورمیانه نیز سرایت کرده است. طبق گزارش بلومبرگ، اغلب شاخص‌های بورس در منطقه در نخستین روز معاملاتی پس از آغاز حملات سقوط کردند. بازار بورس مصر بدترین عملکرد را از خود نشان داد، و نشانه‌ها حاکی از فرار سرمایه در پی نگرانی از گسترش درگیری‌هاست.
در اسرائیل اما، بورس تل‌آویو برخلاف جریان منطقه‌ای، روندی صعودی را تجربه کرد. سهام شرکت «البیت سیستمز»—سازنده تسلیحات پیشرفته نظامی برای ارتش اسرائیل—با جهش شش درصدی، شاخص بازار را بالا کشید.
در بازار جهانی انرژی، بهای نفت به‌سرعت واکنش نشان داد. هر بشکه نفت خام WTI در روز جمعه بیش از هفت درصد افزایش قیمت یافت و به ۷۳ دلار رسید. رویترز نیز گزارش داد که حتی پیش از حملات اسرائیل به زیرساخت‌های انرژی ایران، بازار نفت شاهد جهشی ۹ درصدی بود.
به گفته جورج ساراولوس، رئیس استراتژی ارز در دویچه بانک، در سناریویی بدبینانه که در آن صادرات نفت ایران به‌طور کامل مختل و تنگه هرمز بسته شود، قیمت نفت می‌تواند به بالای ۱۲۰ دلار در هر بشکه برسد—افقی که می‌تواند شوک اقتصادی جدیدی را به اقتصاد جهانی وارد کند.
اکنون، بازارهای مالی جهانی در انتظار بازگشایی معاملات روز دوشنبه هستند؛ با دو احتمال پیش‌رو: یا ادامه جهش قیمت‌ها و ورود به بحران، یا بازگشت موقت آرامش به پشتوانه امید به تداوم عبور امن نفتکش‌ها از خلیج فارس.
