دبی، امارات متحده عربی — رئیسجمهور ایران روز یکشنبه اعلام کرد که جمهوری اسلامی مذاکرات مستقیم با ایالات متحده درباره برنامه هستهای به سرعت پیشرونده خود را رد کرده است. این اولین واکنش تهران به نامهای است که رئیسجمهور آمریکا، دونالد ترامپ، به رهبر جمهوری اسلامی ارسال کرده بود.
رئیسجمهور مسعود پزشکیان گفت که پاسخ ایران، که از طریق سلطاننشین عمان منتقل شد، احتمال مذاکرات غیرمستقیم با واشنگتن را باز گذاشته است. با این حال، چنین مذاکراتی از زمانی که ترامپ در دوره اول ریاستجمهوری خود در سال ۲۰۱۸ به طور یکجانبه آمریکا را از توافق هستهای ایران با قدرتهای جهانی خارج کرد، پیشرفتی نداشته است.
در سالهای پس از آن، تنشهای منطقهای به درگیریهای دریایی و زمینی تبدیل شدهاند. سپس، جنگ اسرائیل و حماس در نوار غزه آغاز شد که طی آن اسرائیل رهبران گروههای مسلح را در سراسر آنچه که ایران «محور مقاومت» توصیف میکند، هدف قرار داد. اکنون، در حالی که ایالات متحده حملات هوایی گستردهای علیه شورشیان حوثی تحت حمایت ایران در یمن انجام میدهد، خطر اقدام نظامی علیه برنامه هستهای ایران همچنان بر سر میز قرار دارد.
پزشکیان در سخنانی تلویزیونی گفت: «ما از مذاکره فرار نمیکنیم؛ این خلف وعدهها بوده که تاکنون برای ما مشکلساز شده است.» او افزود: «آنها باید ثابت کنند که میتوانند اعتمادسازی کنند.»
کاخ سفید هنوز واکنشی به این اعلامیه نشان نداده است.
نامه ترامپ در شرایطی ارسال شد که هم اسرائیل و هم ایالات متحده هشدار دادهاند که هرگز اجازه نخواهند داد جمهوری اسلامی به سلاح هستهای دست یابد. این موضع، با توجه به غنیسازی اورانیوم توسط ایران در سطوح نزدیک به سطح تسلیحاتی، نگرانیها درباره درگیری نظامی را افزایش داده است—اقدامی که تاکنون تنها کشورهای دارای سلاح هستهای انجام دادهاند.
جمهوری اسلامی همواره تأکید داشته که برنامه هستهایاش اهدافی صلحآمیز دارد، اما مقامهای این کشور هرچه بیشتر تهدید به پیگیری ساخت بمب کردهاند.
از زمان بازگشت ترامپ به کاخ سفید، دولت او به طور مداوم اعلام کرده که جمهوری اسلامی نباید به سلاح هستهای دست یابد. با این حال، گزارشی از سوی نهاد نظارتی هستهای سازمان ملل در فوریه نشان داد که جمهوری اسلامی سرعت تولید اورانیوم نزدیک به سطح تسلیحاتی را افزایش داده است.
ترامپ همچنین دستور حملهای را صادر کرد که منجر به کشته شدن فرمانده ارشد نظامی ایران، قاسم سلیمانی، در یک حمله پهپادی در بغداد در ژانویه ۲۰۲۰ شد. در آن زمان، رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنهای، در واکنش به این حمله حاضر نبود حتی نام ترامپ را بر زبان بیاورد و تنها با عبارات تحقیرآمیز از او یاد میکرد.