گزارشها حاکی از آن است که هزاران نیروی قدس سپاه پاسداران و شبهنظامیان عراقی وابسته به جمهوری اسلامی برای مقابله با پیشروی سریع شورشیان مسلح به سوریه اعزام شدهاند. این نیروها از شامگاه پنجشنبه ۹ آذر، با عبور از مرز شلمچه به بغداد رسیده و سپس به مرزهای سوریه منتقل شدهاند.
تصرفات شورشیان و پیشروی سریع
از صبح چهارشنبه، گروه «هیئت تحریرالشام» و متحدانش حملات گستردهای را علیه مواضع دولت سوریه در شمال غرب این کشور آغاز کردهاند. طی چهار روز، آنها موفق به تصرف کامل استان ادلب، بخشهای گستردهای از استان حلب از جمله شهر حلب، و مناطقی در حومه شمالی حماه شدند. این حمله که به گفته ناظران بینالمللی بیسابقهترین اقدام از سال ۲۰۲۰ تاکنون است، شوک بزرگی به نیروهای دولتی وارد کرده است.
حضور نیروهای قدس و شبهنظامیان عراقی
دو منبع آگاه به رادیو فردا گفتهاند که هزاران تن از نیروهای نیروی قدس و شبهنظامیان عراقی گروههای کتائب حزبالله و النجبا به این عملیات واکنش نشان داده و به سوریه اعزام شدهاند. این نیروها پس از عبور از جاده بصره-بغداد، به سمت مرزهای سوریه حرکت کرده و از صبح شنبه وارد این کشور شدهاند.
وضعیت میدانی حلب و ادلب
شورشیان مسلح به سرعت توانستند کنترل مناطق حساس شهر حلب، از جمله کنسولگری ایران و ساختمانهای تحت حمایت سپاه پاسداران را به دست گیرند. تصاویر منتشرشده از تصرف این اماکن توسط شورشیان خبر میدهند. درگیریهای سنگین در این شهر منجر به کشته شدن سرتیپ دوم کیومرث پورهاشمی، یکی از مستشاران ارشد نظامی ایران در سوریه، شده است.
حملات هوایی روسیه و درگیریهای شدید
در پاسخ به پیشروی شورشیان، روسیه حملات هوایی شدیدی را علیه مواضع آنها در مناطق تصرفشده آغاز کرده است. با این حال، دیدهبان حقوق بشر سوریه اعلام کرده است که این حملات نتوانسته روند سریع پیشروی شورشیان را متوقف کند. بر اساس گزارشها، در درگیریهای اخیر تاکنون بیش از ۲۸۰ نفر از نیروهای طرفهای مختلف کشته شدهاند.
تهدیدات و واکنشهای جمهوری اسلامی
ایران، به عنوان یکی از متحدان اصلی دولت سوریه، وعده داده است که از بشار اسد در برابر این حملات حمایت خواهد کرد. ایرج مسجدی، معاون هماهنگکننده نیروی قدس، تهدید کرده که شورشیان را شکست خواهد داد. مجتبی امانی، سفیر ایران در لبنان، نیز اعلام کرده که ایران و «جبهه مقاومت» به حمایت از دولت سوریه ادامه خواهند داد.
ادامه تنشها و نقش منطقهای
این حملات در حالی رخ داده که روسیه و ترکیه، به عنوان طرفهای توافق آتشبس ۲۰۲۰، در این منطقه نفوذ قابلتوجهی دارند. روسیه همچنان از دولت سوریه حمایت میکند، در حالی که ترکیه از برخی گروههای مخالف حمایت کرده است. این درگیریها، که از سرگیری مجدد تنشها در شمال غرب سوریه را به همراه داشته، ممکن است به افزایش بیثباتی در منطقه منجر شود.
پیشینه جنگ سوریه
درگیریهای سوریه از سال ۲۰۱۰ و با اعتراضات مردمی علیه حکومت بشار اسد آغاز شد. این اعتراضات پس از سرکوبهای خونین به شورش مسلحانه تبدیل شد. با حمایت ایران، روسیه، حزبالله لبنان، و گروههای شبهنظامی عراقی، نیروهای دولتی توانستند کنترل بخشهای وسیعی از کشور را بازپس گیرند. اما حملات اخیر شورشیان، بار دیگر توجهها را به پیچیدگی این جنگ جلب کرده است.
این درگیریها ممکن است روند تحولات سیاسی و نظامی در سوریه را دگرگون کند و منطقه را وارد مرحلهای جدید از تنشها کند.