گزارش‌های تازه اطلاعاتی آمریکا نشان می‌دهد که اسرائیل در حال آماده‌سازی مقدمات حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران است؛ تحرکی که در صورت وقوع، می‌تواند ضربه‌ای مستقیم به تلاش‌های دیپلماتیک واشنگتن برای دستیابی به توافق جدیدی با تهران باشد.
به گفته چند مقام آمریکایی که با محتوای این اطلاعات آشنایی دارند، اگرچه هنوز تصمیم نهایی در تل‌آویو اتخاذ نشده، اما احتمال اجرای این حمله در ماه‌های اخیر به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. تحلیلگران معتقدند میزان پیشرفت در مذاکرات هسته‌ای میان آمریکا و جمهوری اسلامی نقشی تعیین‌کننده در تصمیم نهایی اسرائیل خواهد داشت.
نشانه‌هایی از آمادگی نظامی
منابع امنیتی از رصد تحرکات نظامی اسرائیل، از جمله انتقال مهمات هوایی و انجام مانورهای پیچیده، به‌عنوان نشانه‌هایی از آمادگی برای حمله یاد می‌کنند. با این حال، برخی تحلیلگران این تحرکات را بخشی از یک جنگ روانی می‌دانند؛ تلاشی برای تحت فشار قرار دادن تهران جهت عقب‌نشینی از برنامه غنی‌سازی اورانیوم.
دیپلماسی در مرز شکست
دولت دونالد ترامپ که بار دیگر بر صندلی ریاست جمهوری آمریکا نشسته، چندی پیش در نامه‌ای به رهبر ایران خواستار رسیدن به توافقی ظرف ۶۰ روز شده بود؛ ضرب‌الاجلی که اکنون سپری شده، بی‌آنکه توافقی حاصل شود. منابع مطلع می‌گویند که کاخ سفید هنوز به مسیر مذاکره پایبند است، اما گزینه نظامی نیز به‌طور جدی روی میز قرار دارد.
فرستاده ویژه دولت آمریکا، استیو ویتکاف، گفته است واشنگتن «حتی ۱٪ از توان غنی‌سازی ایران را نیز قابل‌قبول نمی‌داند» و پیشنهادهایی را به ایران ارائه کرده که به گفته او، «ضمن حفظ احترام، نگرانی‌های غرب را پوشش می‌دهد». اما رهبر جمهوری اسلامی در واکنش، خواسته آمریکا برای توقف کامل غنی‌سازی را «اشتباه بزرگ» خوانده و تأکید کرده ایران از حق خود در چارچوب معاهده NPT عقب‌نشینی نخواهد کرد.
تل‌آویو و محاسبه‌ای دوگانه
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، با معادله‌ای پیچیده روبه‌روست: مخالفت با توافقی که آن را برای امنیت اسرائیل ناکافی می‌داند، در حالی‌که نمی‌خواهد رابطه راهبردی با دولت ترامپ را به خطر اندازد. به گفته منابع اطلاعاتی، اسرائیل می‌داند بدون پشتیبانی فنی و نظامی ایالات متحده، توان از کار انداختن کامل برنامه هسته‌ای ایران را ندارد؛ به‌ویژه به دلیل عمق و استحکام سایت‌های هسته‌ای ایران که نیازمند تسلیحات خاص و سوخت‌گیری هوایی است.
با این حال، برخی منابع اسرائیلی به رسانه‌ها گفته‌اند در صورت نهایی شدن توافقی که از نظر تل‌آویو «خطرناک» باشد، اسرائیل آمادگی اقدام نظامی مستقل را دارد.
ایران، ضعیف‌ترین در دهه‌های اخیر
مقامات آمریکایی می‌گویند وضعیت کنونی ایران — شامل فشارهای اقتصادی شدید، تضعیف متحدان منطقه‌ای و آسیب‌پذیری دفاعی پس از حملات اکتبر گذشته اسرائیل — از نظر تل‌آویو یک «فرصت تاریخی» برای اقدام نظامی ایجاد کرده است.
با وجود این، ارزیابی‌های اطلاعاتی پیشین آمریکا نشان می‌دهد که حتی در صورت حمله نظامی، اثرگذاری آن بر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ممکن است محدود و کوتاه‌مدت باشد.
آینده‌ای پرابهام در سایه مذاکرات
درحالی‌که مذاکرات میان آمریکا و جمهوری اسلامی همچنان بی‌نتیجه مانده، منابع دیپلماتیک از احتمال برگزاری دور جدیدی از گفتگوها در اروپا طی روزهای آینده خبر داده‌اند. با این حال، هنوز هیچ‌یک از پیشنهادهای موجود به تأیید نهایی ترامپ نرسیده است.
به‌نظر می‌رسد سرنوشت توافق هسته‌ای جدید، نه در وین یا مسقط، بلکه در ذهن رهبران اسرائیل و تصمیمات پشت درهای بسته کاخ سفید رقم خواهد خورد — تصمیماتی که می‌توانند خاورمیانه را بار دیگر به آستانه رویارویی مستقیم سوق دهند.
