در آستانه دور جدید مذاکرات هستهای میان جمهوری اسلامی و ایالات متحده، دومین ناو هواپیمابر آمریکا وارد مرحله عملیاتی در آبهای خاورمیانه شده است؛ اقدامی که از آن بهعنوان نمایش قدرت و افزایش فشار نظامی بر تهران یاد میشود.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، تصاویر ماهوارهای برنامه «کوپرنیک» اتحادیه اروپا نشان میدهد که ناو هواپیمابر «یواساس کارل وینسون»، مستقر در کالیفرنیا، هماکنون در حال انجام عملیات در شمال شرقی جزیره سقطری، نزدیک ورودی خلیج عدن است. این ناو بهعنوان دومین ناو هواپیمابر آمریکا در منطقه، به ناو «یواساس هری اس. ترومن» ملحق شده که از اواسط ماه مارس بهمنظور مقابله با حوثیهای تحت حمایت ایران در آبهای منطقه حضور دارد.
گروه همراه ناو وینسون شامل رزمناو موشکانداز «یواساس پرینستون» و دو ناوشکن موشکانداز دیگر به نامهای «یواساس استرت» و «یواساس ویلیام پی. لارنس» است. طبق تصاویر منتشرشده از سوی نیروی دریایی ایالات متحده، این ناو در روزهای اخیر مشغول آمادهسازی تسلیحات و پرواز جنگندههای اف-۳۵ و اف/ای-۱۸ از روی عرشه خود بوده است.
در حالی که ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا مستقر در بحرین از اظهار نظر در مورد جزئیات مأموریت این ناو خودداری کرده، منابع خبری گزارش دادهاند که عملیات این گروه دریایی همزمان با حملات هوایی مجدد به مواضع حوثیها در یمن انجام شده است.
تحلیلگران نظامی میگویند این تحرکات، بخشی از راهبرد اعمال فشار بر جمهوری اسلامی در مسیر مذاکرات هستهای است. مقامات آمریکایی در ماههای اخیر بارها تأکید کردهاند که کارزار نظامی علیه نیروهای نیابتی ایران در منطقه، بخشی از ابزار چانهزنی واشینگتن در برابر تهران است.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، در تازهترین اظهارات خود هشدار داده است که اگر جمهوری اسلامی حاضر به توافق نشود، تأسیسات هستهای ایران میتواند هدف حملات قرار گیرد. او همچنین از مشارکت احتمالی اسرائیل در این اقدام سخن گفته است.
دور نخست مذاکرات ایران و آمریکا روز ۲۲ فروردین در مسقط، پایتخت عمان، برگزار شد و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه، آن را «مثبت، سازنده و قانعکننده» توصیف کرد. قرار است دور دوم این مذاکرات روز ۳۰ فروردین بار دیگر در مسقط برگزار شود.
ویتکاف دوشنبهشب در گفتوگو با شبکه فاکسنیوز تأکید کرد که محور توافق احتمالی، راستیآزمایی سطح غنیسازی اورانیوم و ابعاد نظامی برنامه هستهای ایران، از جمله برنامه موشکی، خواهد بود. او گفت ایران نیازی به غنیسازی بالای ۳.۶۷ درصد ندارد.
ایران در حال حاضر اورانیوم را تا سطح ۶۰ درصد غنیسازی میکند؛ سطحی که کارشناسان میگویند تنها چند گام با سطح موردنیاز برای ساخت سلاح هستهای فاصله دارد.
در ایران، روزنامه جوان، نزدیک به سپاه پاسداران، در سرمقاله روز سهشنبه خود بهطور ضمنی از آمادگی برای مصالحه در موضوع غنیسازی سخن گفته و نوشته است: «کاری را که قبلاً هم کردهایم چرا دوباره انجام ندهیم و یک توافق میانه را که فقط در دو موضوع خاص است به دست نیاوریم؟».
در مقابل، مقامات سپاه پاسداران همچنان موضعی سختگیرانه دارند. علی محمد نائینی، سخنگوی سپاه، تأکید کرده که «امنیت ملی و قدرت دفاعی و نظامی» خط قرمز جمهوری اسلامی است و درباره آن هیچ مذاکرهای صورت نخواهد گرفت.
با افزایش تنشهای نظامی و سیاسی، و در شرایطی که واشینگتن حضور نظامی خود را در منطقه تقویت کرده، چشمانداز مذاکرات آتی مبهمتر از همیشه به نظر میرسد.