مقدمه:
مفهوم بلاک چین از ژنتیک (علم پزشکی) آمده است همانطور که هر فردی یک بلاک محسوب میشود.
به سان یک مرد یک بلاک، یک زن یک بلاک و فرزند آنها هم یک بلاک محسوب میشود که از طریق دی ان ای بههم مثال یک زنجیر وصل شدهاند. با این مقدمه وارد مبحث اصلی میشویم و اولین اصطلاح مربوط به بلاک چین خواهد بود.
بلاک چین و پیدایش آن:
تاریخچه فناوری بلاک چین نشان میدهد که بسیاری از فناوریهایی که Blockchain بر پایه آنها خلق شده، مدتها پیش از ظهور بیت کوین ابداع شدهاند. یکی از این فناوریها درخت مرکل است که با الهام از اسم رالف مرکل (Ralph Merkle)، دانشمند پرآوازه نامگذاری شدهاست. مرکل در سال ۱۹۷۹ در رساله دکترای خود رویکرد تازهای را برای توزیع کلید عمومی و امضای دیجیتال موسوم به «احراز هویت درختی» معرفی کرد. مرکل در ادامه، ایده خود را به عنوان روشی جدید برای ارائه امضای دیجیتال به عنوان یک حق اختراع ثبت کرد. بهطور مختصر و مفید، درخت مرکل را میتوان دادهساختاری برای تایید رکوردهای مستقل توصیف کرد.
اما مرکل تنها فردی نبود که زمینه خلق فناوری بلاک چین را فراهم کرد. دیوید چاوم (David Chaum) نیز در رساله دکترای خود به تاریخ ۱۹۸۲ یک سامانه انباره برای ایجاد، نگهداری و برقراری اعتماد میان سیستمهای کامپیوتری ارائه کرد که دو به دو به هم مشکوکاند و هیچ اعتمادی به یکدیگر ندارند. این رساله برای دانشگاه برکلی نگاشته شده است. در سیستم پیشنهادی چاوم، بسیاری از مولفههایی که امروز بلاک چین را ساختهاند، دیده میشود. افزون بر این، چاوم را به دلیل ابداع پول نقد دیجیتال نیز در محافل فناوری میشناسند. وی در سال ۱۹۸۹ شرکتی را به نام دیجیکش (DigiCash) برای تجاریسازی اختراع خود بنیان نهاد.
در سال ۱۹۹۱، استوارت هابر (Stuart Haber) و دابلیو. اسکات استورنتا (W. Scott Stornetta)، مقالهای را در مورد الصاق مهر زمانی بر اسناد دیجیتال منتشر کردند. این مقاله راهکاری را پیشنهاد میکند که مبتنی بر آن میتوان از جابهجایی تاریخ واقعی اسناد الکترونیک ممانعت کرد. هدف این مقاله، ارائه راه حلی برای حفظ کامل محرمانگی اسناد بدون نیاز به دریافت خدمات الصاق مهر زمانی بود. در سال ۱۹۹۲، هابر و استورنتا طرح خود را بهروزرسانی کردند تا مفهوم درخت مرکل را در آن جای دهند. در این طرح میتوان اعتبارنامههای اسناد چندگانه را در یک بلاک واحد گنجاند.
2008 تا 2009 – آغاز به کار بیت کوین و بلاک چین
در سال ۲۰۰۸، ساتوشی ناکاموتو با انتشار یک سپیدنامه یا وایت پیپر، مفاهیم بیت کوین و بلاک چین را معرفی کرد. این نقطه عطفی در تاریخچه فناوری بلاک چین بود. ناکاموتو نام مستعار فرد یا گروهی است که فناوری Bitcoin و Blockchain را ابداع کرده و تاریخچه آن را رقم زده است. بر اساس وایت پیپر بیت کوین، زیرساخت مبتنی بر بلاک چین این رمز ارز، امکان انجام تراکنشهای امن و همتا به همتا را بدون نیاز به نهادهای واسطی همچون دولتها یا بانکهای مرکزی فراهم میکند. هویت واقعی ناکاموتو هنوز برملا نشده؛ با این حال، ابداع او تاکنون هیچ کم و کاستی نداشته است.
معماری بیت کوین و بلاک چین اگرچه در سال ۲۰۰۸ معرفی شد، اما بر پایه فناوریها و مفاهیمی است که پیشتر در دسترس بشر بودهاند. ناکاموتو افزون بر ابداع بیت کوین، مفهوم زنجیره بلاکها را نیز به جهانیان معرفی کرد. بر اساس این مفهوم، میتوان بلاکهای جدید را بدون نیاز از امضا و تأیید آنها توسط یک شخص ثالث به یک زنجیره واحد اضافه کرد. درواقع، ناکاموتو سکه یا کوینی الکترونیکی را به عنوان زنجیرهای از امضاهای دیجیتال معرفی کرد که در آن هر مالک، کوین را به مالک بعدی منتقل میکند. بر اساس سپیدنامه بیت کوین، این کار با استفاده از امضای دیجیتالی هش تراکنش قبلی، کلید عمومی مالک بعد و اضافه کردن اینها به انتهای کوین ممکن میشود.
اما انتشار وایت پیپر، گام نخست بود. در سال ۲۰۰۹ بیت کوین از یک مفهوم انتزاعی به یک موجود واقعی بدل شد.
۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ – قرار گرفتن بیت کوین روی مدار رشد
در تاریخ ۲۲ مه سال ۲۰۱۰، فردی به نام لازلو هانیچ (Laszlo Hanyecz)، برای پرداخت بهای دو پیتزا ۱۰ هزار بیت کوین خرج کرد؛ اتفاقی که میتوان آن را رویدادی تاریخساز برای این رمز ارز و در تاریچه بلاک چین قلمداد کرد. آن هنگام، ارزش روز این دو پیتزا حدوداً ۲۵ دلار بود. امروز اما ارزش دلاری بهای پرداخته شده برای آنها بیش از ۵۰۰ میلیون دلار است.
۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ – شبکه اتریوم نقطه عطفی در تاریخچه بلاک چین
در سال 2013 ویتالیک بوترین، یک نابغه و برنامهنویس جوان که از مدتها قبل از در انجمن بیت کوین فعالیت میکرد و مقالههای ارزشمندی در این رابطه نگارش کرده بود، با طرح یک ایده، زمینه را برای ایجاد نقطه عطفی در تاریخچه فناوری بلاک چین و تبدیل Blockchain به یک صنعت تمام عیار فراهم کرد. او به همراه فردی دیگر، مجله بیت کوین (Bitcoin Magazine) را تاسیس کرد و دانش زیادی در حوزه کریپتوکارنسی داشت. ویتالیک بوترین معتقد بود بیت کوین به یک زبان برنامهنویسی به منظور ساخت اپلیکیشنهای غیر متمرکز نیاز دارد.
او موفق نشد موافقت سایر اعضای انجمن Bitcoin را در این رابطه به دست بیاورد، به همین دلیل برای خلق یک پلتفرم محاسباتی توزیع شده مبتنی بر بلاک چین، دست به کار شد. این اکوسیستم اتریوم نام گرفت. در اینجا امکان برنامهنویسی و ایجاد برنامههایی تحت عنوان قرارداد هوشمند فراهم شده بود. بر اساس تعریفی ساده، یک قرارداد هوشمند به عنوان یک برنامه قطعی (Deterministic Program) کار کرده و در صورت تحقق یک سری شرایط، عمل یا اعمال مشخصی انجام خواهد داد.
۲۰۱۶ تا زمان حال – ظهور بلاک چین در قامت یک فناوری جریان اصلی
امروزه شمار فزایندهای از صنایع فارغ از بیت کوین یا دیگر رمز ارزها به چشم یک فناوری ارزشمند به بلاک چین نگاه میکنند. با این حال، بلاک چین از سال ۲۰۱۶ به این سو مسیر پرپیچ و خمی را طی کرده است؛ سالشمار تاریخچه فناوری Blockchain از ۵ سال پیش به این به این شرح است.
۲۰۱۶
- واژه بلاک چین توانست به عنوان یک کلمه واحد مورد پذیرش قرار بگیرد. همانطور که پیشتر در مقاله اصلی ناکاموتو آمده است.
- اتاق تجارت دیجیتال (Chamber of Digital Commerce) و پروژه هایپرلجر از انعقاد یک قرارداد همکاری مشترک برای آموزش و حمایت از صنایع خبر دادند.
- یک باگ در کد سازمان خودمختار غیرمتمرکز اتریوم کشف و منجر به وقوع انشعاب سخت در شبکه اتریوم شد.
- صرافی بیتفینکس (Bitfinex) هک و نزدیک به ۱۲۰هزار واحد بیت کوین به سرقت رفت. ارزش دلاری این تعداد بیت کوین در آن هنگام برابر با ۶۶ میلیون دلار بود.
۲۰۱۷
- بهای بیت کوین به رقم تاریخی ۲۰ هزار دلار رسید.
- ژاپن بیت کوین را بهعنوان یک ارز قانونی به رسمیت شناخت.
- هفت بانک اروپایی کنسرسیومی موسوم به زنجیره تجارت دیجیتال با هدف توسعه یک پلتفرم مالی مبتنی بر بلاک چین تشکیل دادند.
- شرکت بلاک دات وان (Block.one) سیستم عامل بلاک چینی EOS را با هدف پشتیبانی از اپهای غیرمتمرکز تجاری معرفی کرد.
- در این سال، تقریباً ۱۵ درصد از بانکهای جهان از فناوری بلاک چین در برخی از حوزههای خود استفاده میکردند.
۲۰۱۸
- بیت کوین شمع ده سالگی خود را در این سال فوت کرد.
- ارزش بیت کوین روند نزولی خود را ادامه داد و تا پایان سال، بهای آن به ۳,۸۰۰ دلار رسید.
- شرکت پرداخت آنلاین استرایپ (Stripe) از توقف پذیرش بیت کوین خبر داد.
- گوگل، توییتر و فیسبوک تبلیغ رمز ارزها را ممنوع کردند.
- کره جنوبی، دادوستد رمز ارزها را با استفاده از هویت نامعلوم، ممنوع کرد؛ اما در عین حال اعلام کرد که میلیونها دلار در طرحهای بلاک چینی سرمایهگذاری میکند.
- کمیسیون اروپا از راهاندازی انجمن و رصدخانه بلاک چینی خبر داد.
- بایدو (Baidu)، موتور جستوجوی چین، پلتفرم بلاک چین بهعنوان سرویس خود را راهاندازی کرد.
۲۰۱۹
- والمارت، غول خردهفروشی ایالات متحده، یک سیستم زنجیره تأمین مبتنی بر پلتفرم هایپرلجر را راهاندازی کرد.
- آمازون اعلام کرد سرویس Amazon Managed Blockchain را روی سامانه AWS خود بهطور همگانی در دسترس قرار میدهد.
- شمار تراکنشهای روزانه شبکه اتریوم از مرز یک میلیون واحد در روز گذشت.
- تحقیق و توسعه بلاک چینی در کانون توجه فعالان صنایع قرار گرفت. سازمانها هم پذیرای فناوری بلاک چین و اپهای غیرمتمرکز در حوزههای گوناگون شدند.
۲۰۲۰
- بر اساس نظرسنجی شرکت مشاوره مدیریت دیلویت، نزدیک به ۴۰ درصد از سازمانها بلاک چین را در برنامه خود گنجاندهاند و ۵۵ درصد از آنها نیز بلاک چین را بهعنوان یک اولویت راهبردی در صدر برنامههای خود قرار دادهاند.
- اتریوم زنجیره بیکن را برای گذار به نسخه دوم خود راهاندازی کرد.
- استیبل کوینها با رشدی درخورتوجه مواجه شدند؛ زیرا وعده ثبات بیشتری را در قیاس با دیگر رمز ارزها با کاربران دادند.
- علاقهای فزاینده در میان فعالان صنایع شکل گرفت تا بلاک چین را با هوش مصنوعی برای بهینهسازی فرایندهای تجاری ترکیب کنند.
۲۰۱۶ تا زمان حال – ظهور بلاک چین در قامت یک فناوری جریان اصلی
امروزه شمار فزایندهای از صنایع فارغ از بیت کوین یا دیگر رمز ارزها به چشم یک فناوری ارزشمند به بلاک چین نگاه میکنند. با این حال، بلاک چین از سال ۲۰۱۶ به این سو مسیر پرپیچ و خمی را طی کرده است؛ سالشمار تاریخچه فناوری Blockchain از ۵ سال پیش به این به این شرح است.
۲۰۱۶
- واژه بلاک چین توانست به عنوان یک کلمه واحد مورد پذیرش قرار بگیرد. همانطور که پیشتر در مقاله اصلی ناکاموتو آمده است.
- اتاق تجارت دیجیتال (Chamber of Digital Commerce) و پروژه هایپرلجر از انعقاد یک قرارداد همکاری مشترک برای آموزش و حمایت از صنایع خبر دادند.
- یک باگ در کد سازمان خودمختار غیرمتمرکز اتریوم کشف و منجر به وقوع انشعاب سخت در شبکه اتریوم شد.
- صرافی بیتفینکس (Bitfinex) هک و نزدیک به ۱۲۰هزار واحد بیت کوین به سرقت رفت. ارزش دلاری این تعداد بیت کوین در آن هنگام برابر با ۶۶ میلیون دلار بود.
۲۰۱۷
- بهای بیت کوین به رقم تاریخی ۲۰ هزار دلار رسید.
- ژاپن بیت کوین را بهعنوان یک ارز قانونی به رسمیت شناخت.
- هفت بانک اروپایی کنسرسیومی موسوم به زنجیره تجارت دیجیتال با هدف توسعه یک پلتفرم مالی مبتنی بر بلاک چین تشکیل دادند.
- شرکت بلاک دات وان (Block.one) سیستم عامل بلاک چینی EOS را با هدف پشتیبانی از اپهای غیرمتمرکز تجاری معرفی کرد.
- در این سال، تقریباً ۱۵ درصد از بانکهای جهان از فناوری بلاک چین در برخی از حوزههای خود استفاده میکردند.
۲۰۱۸
- بیت کوین شمع ده سالگی خود را در این سال فوت کرد.
- ارزش بیت کوین روند نزولی خود را ادامه داد و تا پایان سال، بهای آن به ۳,۸۰۰ دلار رسید.
- شرکت پرداخت آنلاین استرایپ (Stripe) از توقف پذیرش بیت کوین خبر داد.
- گوگل، توییتر و فیسبوک تبلیغ رمز ارزها را ممنوع کردند.
- کره جنوبی، دادوستد رمز ارزها را با استفاده از هویت نامعلوم، ممنوع کرد؛ اما در عین حال اعلام کرد که میلیونها دلار در طرحهای بلاک چینی سرمایهگذاری میکند.
- کمیسیون اروپا از راهاندازی انجمن و رصدخانه بلاک چینی خبر داد.
- بایدو (Baidu)، موتور جستوجوی چین، پلتفرم بلاک چین بهعنوان سرویس خود را راهاندازی کرد.
۲۰۱۹
- والمارت، غول خردهفروشی ایالات متحده، یک سیستم زنجیره تأمین مبتنی بر پلتفرم هایپرلجر را راهاندازی کرد.
- آمازون اعلام کرد سرویس Amazon Managed Blockchain را روی سامانه AWS خود بهطور همگانی در دسترس قرار میدهد.
- شمار تراکنشهای روزانه شبکه اتریوم از مرز یک میلیون واحد در روز گذشت.
- تحقیق و توسعه بلاک چینی در کانون توجه فعالان صنایع قرار گرفت. سازمانها هم پذیرای فناوری بلاک چین و اپهای غیرمتمرکز در حوزههای گوناگون شدند.
۲۰۲۰
- بر اساس نظرسنجی شرکت مشاوره مدیریت دیلویت، نزدیک به ۴۰ درصد از سازمانها بلاک چین را در برنامه خود گنجاندهاند و ۵۵ درصد از آنها نیز بلاک چین را بهعنوان یک اولویت راهبردی در صدر برنامههای خود قرار دادهاند.
- اتریوم زنجیره بیکن را برای گذار به نسخه دوم خود راهاندازی کرد.
- استیبل کوینها با رشدی درخور توجه مواجه شدند؛ زیرا وعده ثبات بیشتری را در قیاس با دیگر رمز ارزها با کاربران دادند.
- علاقهای فزاینده در میان فعالان صنایع شکل گرفت تا بلاک چین را با هوش مصنوعی برای بهینهسازی فرایندهای تجاری ترکیب کنند.