Editor-in-Chief: SHAPOUR-T
سخنان جنجالی بهروز اثباتی، فرمانده ارشد سپاه پاسداران، درباره شکست ایران در سوریه، نشانه‌ای از تغییر در فضای سیاسی داخلی جمهوری اسلامی است که به‌نظر می‌رسد به‌دلیل فشارهای داخلی و خارجی، به سمت نوعی شفاف‌سازی یا کنترل روایت‌های شکست در حال حرکت است. این افشاگری، از ابعاد مختلفی قابل تحلیل است:
۱. شکست استراتژیک در سوریه: تضعیف محور مقاومت
ایران طی سال‌های گذشته میلیاردها دلار در سوریه هزینه کرد تا رژیم بشار اسد را حفظ و موقعیت خود را در محور مقاومت تقویت کند. اما اعتراف به شکست «بسیار بد» در سوریه نشان‌دهنده ناکامی این سیاست است. عواملی نظیر:
- فساد گسترده در حکومت بشار اسد،
- عدم تمایل اسد به همکاری با ایران برای حمله به اسرائیل،
- و همکاری روسیه با اسرائیل برای حذف فرماندهان سپاه، همگی نقش کلیدی در این شکست داشته‌اند.
۲. پیامدهای داخلی: مدیریت نارضایتی در سپاه و هواداران
انتشار سخنان بهروز اثباتی ممکن است اقدامی کنترل‌شده از سوی نظام باشد تا با ایجاد فضایی برای بیان برخی انتقادات، صدای نارضایتی در میان فرماندهان سپاه و نیروهای هوادار جمهوری اسلامی مدیریت شود. به نظر می‌رسد:
- حکومت در تلاش است تا از تبدیل این نارضایتی‌ها به اعتراضات جدی‌تر در داخل نظام جلوگیری کند.
- هم‌زمان، تلاش می‌کند مسئولیت شکست را به عوامل خارجی مانند روسیه و سوریه منتقل کند.
۳. روابط متزلزل ایران با متحدانش
افشاگری‌های اثباتی روابط سرد ایران با متحدان کلیدی خود را آشکار کرد:
- روسیه به‌عنوان شریکی استراتژیک، در برخی مقاطع با اسرائیل همکاری کرده و حتی از حمایت لجستیکی از ایران خودداری کرده است.
- حکومت اسد که ایران برای بقای آن هزینه‌های هنگفتی کرده، به کشورهای عربی و به‌ویژه امارات گرایش بیشتری نشان داده است. این موضوعات، چالشی جدی برای سیاست منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایجاد کرده و سوالات بزرگی درباره دوام محور مقاومت مطرح می‌کند.
۴. پیامدهای منطقه‌ای: تضعیف موقعیت ایران در خاورمیانه
- از دست رفتن نفوذ در سوریه، به معنای کاهش توانایی ایران در استفاده از این کشور به‌عنوان پایگاهی برای حمله به اسرائیل یا تقویت گروه‌های نیابتی مانند حزب‌الله است.
- توقف حملات حشد الشعبی از عراق نیز نشان‌دهنده کاهش توان ایران در استفاده از دیگر گروه‌های نیابتی است.
۵. چالش‌های نظامی و اقتصادی
- اذعان اثباتی به ناتوانی ایران در استفاده از موشک‌های خود علیه اهداف آمریکایی و اسرائیلی، ضعف‌های جدی در توان نظامی ایران را نشان می‌دهد.
- هزینه‌های مالی هنگفت در سوریه، فشار بیشتری بر اقتصادی که با بحران‌های داخلی روبروست، وارد کرده است.
نتیجه‌گیری
اعترافات بهروز اثباتی درباره شکست ایران در سوریه می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای در سیاست داخلی و خارجی جمهوری اسلامی داشته باشد. این سخنان نشان‌دهنده:
- تضعیف مشروعیت سیاست‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی،
- کاهش اعتماد در میان نیروهای سپاه و هواداران حکومت،
- افزایش انزوای منطقه‌ای ایران،
- و احتمالاً تغییر در رویکردهای نظام برای مدیریت بحران‌های پیش‌رو است.
سوالی که باقی می‌ماند این است که آیا حکومت ایران می‌تواند از این شکست‌ها درس بگیرد و سیاست خارجی خود را بازنگری کند، یا همچنان به مسیر هزینه‌زای فعلی ادامه خواهد داد؟
