در پی توقف پیشرفت در گفتوگوهای صلح غزه، ایالات متحده و اسرائیل تصمیم گرفتند مذاکرهکنندگان خود را از پایتخت قطر بازگردانند؛ اقدامی که نشانهای دیگر از بنبست مذاکرات آتشبس پس از نزدیک به دو سال جنگ خونین است.
استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، روز پنجشنبه اعلام کرد واشینگتن به دلیل نبود «حسننیت» از سوی حماس، مذاکرات را ترک میکند. او با انتقاد از مواضع این گروه فلسطینی، گفت: «در حالیکه میانجیگران تلاش زیادی کردهاند، حماس نه هماهنگ است، نه حسننیت دارد.»
پیش از این، تلآویو نیز اعلام کرده بود هیئت مذاکرهکنندهاش را برای مشورتهای داخلی فراخوانده است. منابع اسرائیلی در گفتوگو با رسانهها تأکید کردهاند که پاسخهای حماس به خواستههای حیاتی از جمله آزادی گروگانها و پایان فعالیت نظامیاش، «ناکافی» بوده است.
گفتوگوهای غیرمستقیم دوحه با میانجیگری قطر، مصر و آمریکا از دو هفته پیش آغاز شده بود، اما تاکنون نتوانسته به توافقی برای آتشبس پایدار منجر شود. این در حالیست که فشارهای داخلی و بینالمللی بر دو طرف بهدلیل فاجعه انسانی گسترده در غزه، روز به روز در حال افزایش است.
طبق گزارشها، پاسخهای اخیر حماس شامل درخواست برای ضمانتهای جدیتر در خصوص آتشبس دائم، آزادی بیشتر زندانیان فلسطینی، خروج نیروهای اسرائیلی و افزایش حجم کمکهای بشردوستانه است.
اما مقامهای ارشد اسرائیلی این خواستهها را «زیادهخواهانه» خوانده و گفتهاند آزادی تعداد بیشتری از زندانیان فلسطینی برای تلآویو قابل قبول نیست.
در این میان، بحران انسانی در غزه به مرز فاجعه رسیده است. سازمانهای حقوق بشری و رسانههای جهانی از جمله رویترز، آسوشیتدپرس، فرانسه و بیبیسی در بیانیهای کمسابقه هشدار دادند که خبرنگارانشان در غزه با خطر قحطی و گرسنگی مواجهاند و در شرایطی مشابه سوژههای خبری خود زندگی میکنند.
از سوی دیگر، سازمان ملل اعلام کرد امکان ارزیابی دقیق از کمکهای در صف ورود به غزه وجود ندارد چرا که اسرائیل دسترسی به این مناطق را برای نهادهای امدادی مسدود کرده است.
تلآویو اما بارها مسئولیت بحران غذایی را به گردن حماس انداخته و این گروه را متهم به غارت کمکها و جلوگیری از توزیع منصفانه کرده است. طبق گزارشهای رسمی، تاکنون نزدیک به هزار فلسطینی در جریان تیراندازیها هنگام توزیع مواد غذایی کشته شدهاند.
بر اساس دادههای وزارت بهداشت غزه، بیش از ۵۹ هزار فلسطینی از ابتدای جنگ کشته شدهاند که بسیاری از آنان غیرنظامی بودهاند. در سوی دیگر، حمله حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ نیز به مرگ بیش از ۱۲۰۰ اسرائیلی انجامید.
با وجود همه این فجایع، فضای مذاکرات همچنان آکنده از بیاعتمادی و اختلاف بر سر اصول اولیه است: اسرائیل پایان کامل سلطه حماس را شرط آتشبس میداند، و حماس خواستار پایان محاصره، خروج نیروهای اشغالگر و آتشبس دائم است.
در این میدان پرآشوب، هنوز هیچ روزنهای برای صلح پایدار دیده نمیشود؛ فقط خون، گرسنگی و سایهای سنگین از ناامیدی.