Editor-in-Chief: SHAPOUR-T
دستکاری بازار و نوسانات شدید
ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین، اتریوم و آلت‌کوین‌های جدید، از جمله بی‌ثبات‌ترین دارایی‌های مالی هستند. برخلاف بازار سهام که تحت نظارت نهادهایی مانند کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) قرار دارد، بازار ارزهای دیجیتال عمدتاً غیرمتمرکز و بدون نظارت قانونی است. این عدم نظارت، بازار را به بستری مناسب برای دستکاری قیمتی تبدیل می‌کند، جایی که گروهی از سرمایه‌داران بزرگ، معروف به “نهنگ‌ها”، می‌توانند بازار را به نفع خود تغییر دهند.
این الگو بارها تکرار شده است. میلیاردری مانند ایلان ماسک یک توییت درباره دوج‌کوین یا بیت‌کوین منتشر می‌کند، قیمت‌ها ناگهان سر به فلک می‌کشند، و سپس همان افراد در اوج قیمت دارایی‌های خود را می‌فروشند. این اقدام باعث ریزش شدید بازار شده و سرمایه‌گذاران خرد را متحمل ضررهای سنگین می‌کند.
ایلان ماسک: عروسک‌گردان بازار کریپتو
نفوذ ایلان ماسک در بازار ارزهای دیجیتال انکارناپذیر است. توییت‌های او باعث افزایش قیمت بیت‌کوین به بیش از ۶۰ هزار دلار شد و سپس آن را به زیر ۳۰ هزار دلار رساند. در سال ۲۰۲۱، تسلا اعلام کرد که پرداخت با بیت‌کوین را می‌پذیرد، که باعث رشد قیمت شد، اما چند هفته بعد ماسک این تصمیم را لغو کرد و بهانه‌اش نگرانی‌های زیست‌محیطی بود. این تغییر ناگهانی، بازار را با افت شدید مواجه کرد، در حالی که گزارش‌ها نشان می‌داد تسلا بخش بزرگی از بیت‌کوین‌های خود را با قیمت بالا فروخته است.
ماجرای دوج‌کوین نیز نمونه دیگری از این بازی است. ماسک بارها درباره دوج‌کوین در شبکه‌های اجتماعی صحبت کرد و حتی در برنامه Saturday Night Live آن را مطرح کرد، که باعث افزایش شدید قیمت شد. اما وقتی او در همان برنامه آن را یک “حقه‌بازی” خواند، قیمت ناگهان سقوط کرد و سرمایه‌گذاران خرد دچار ضرر شدند، در حالی که ماسک و دیگر نهنگ‌ها سود خود را برده بودند.
ترامپ و ورود او به دنیای کریپتو
دونالد ترامپ که زمانی از مخالفان ارز دیجیتال بود، حالا از آن برای سودآوری استفاده می‌کند. عرضه مجموعه NFTهای او که شامل کارت‌های دیجیتالی با تصویر خودش بودند، ابتدا مورد تمسخر قرار گرفت، اما در نهایت میلیون‌ها دلار برای او درآمد داشت.
از سوی دیگر، نفوذ سیاسی ترامپ در بازار ارز دیجیتال نیز نقش دارد. به عنوان مثال، زمانی که او وعده داد قوانین نظارتی بر ارزهای دیجیتال را کاهش دهد، قیمت بیت‌کوین افزایش یافت، زیرا سرمایه‌گذاران پیش‌بینی کردند که دولت او مقررات سختگیرانه‌ای اعمال نخواهد کرد. این نوع تغییرات، فرصتی طلایی برای نهنگ‌های بازار ایجاد می‌کند تا به‌راحتی از موج تغییرات سود ببرند، در حالی که سرمایه‌گذاران خرد فقط نظاره‌گر نوسانات شدید هستند.
شکاف طبقاتی در کریپتو: چه کسی واقعاً سود می‌برد؟
یکی از مهم‌ترین مشکلات ارز دیجیتال این است که خود را به عنوان یک انقلاب مالی غیرمتمرکز معرفی می‌کند، اما در عمل بیشترین سود را ثروتمندان به دست می‌آورند. مطالعات نشان می‌دهد که بیش از ۹۵ درصد بیت‌کوین موجود در اختیار تنها ۲ درصد از کاربران است. این بدان معناست که هر بار که قیمت افزایش پیدا می‌کند، تنها همان عده محدود سود اصلی را کسب می‌کنند.
در مقابل، سرمایه‌گذاران خرد معمولاً در اوج قیمت وارد بازار می‌شوند و وقتی قیمت‌ها سقوط می‌کند، متحمل ضرر می‌شوند. این الگو بارها تکرار شده است، از حباب بیت‌کوین در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۲۱ گرفته تا هیجان NFTها که در نهایت بسیاری از این دارایی‌های دیجیتالی را تقریباً بی‌ارزش کرد.
آینده کریپتو: آیا این سیستم به نفع ثروتمندان طراحی شده است؟
با گذشت زمان، مشخص شده که ارز دیجیتال آن سیستم غیرمتمرکز و عادلانه‌ای که ادعا می‌شد، نیست. اگرچه فناوری بلاک‌چین پتانسیل بالایی دارد، اما مدل فعلی بازار ارزهای دیجیتال، بستری را فراهم کرده که در آن، سرمایه‌داران بزرگ می‌توانند با دستکاری بازار، بیشترین سود را کسب کنند، در حالی که مردم عادی با ریسک‌های شدید روبه‌رو می‌شوند.
مگر اینکه دولت‌ها قوانین نظارتی سخت‌گیرانه‌تری وضع کنند یا فناوری‌های جدید، شفافیت بیشتری در بازار ایجاد کنند، این چرخه دستکاری و سودجویی ادامه خواهد داشت—و ارز دیجیتال همچنان زمین بازی ثروتمندان باقی خواهد ماند، در حالی که سرمایه‌گذاران خرد فقط نظاره‌گر سقوط‌های ناگهانی بازار هستند.
